იტალიაში ერთკვირიანი მოგზაურობის მეგზური – ბიუჯეტური, პრემიუმი და საოჯახო თავგადასავალი

იტალია ნებისმიერი მოგზაურისთვის დამაინტრიგებელი მიმართულებაა – აქ ერთმანეთს ერწყმის უძველესი ისტორია, განსაცვიფრებელი არქიტექტურა, მსოფლიო მნიშვნელობის ხელოვნების ნიმუშები, საოცარი ბუნება და, რაღა თქმა უნდა, მოდა და გემრიელი სამზარეულო. როგორ დაგეგმოთ ერთკვირიანი ტური, რომელიც მოიცავს ამ ყველაფრის გამოცდილებას თქვენი სტილის შესაბამისად? წარმოგიდგენთ დეტალურ მეგზურს, რომელიც ბიუჯეტური, პრემიუმი და საოჯახო მოგზაურების მოთხოვნებს მოარგებს. სტატია მოგითხრობთ:

• საუკეთესო პერიოდებს იტალიაში მოგზაურობისთვის და სეზონურ რჩევებს, რათა თქვენთვის ყველაზე კომფორტული დრო შეარჩიოთ.

• ძირითადი ქალაქების (რომი, ფლორენცია, ვენეცია, მილანი, ნეაპოლი და სხვ.) უნიკალურ ღირსშესანიშნაობებსა და ისტორიულ კონტექსტს.

• არქიტექტურული, კულტურული, ბუნებრივი და მოდის ღირსშესანიშნაობების აღწერას თითოეულ ქალაქში.

• სამოგზაურო სტილების შედარებას – რას უნდა ელოდოს ბიუჯეტური, პრემიუმი და საოჯახო მოგზაური ბიუჯეტის, საცხოვრებლის, ტრანსპორტისა და აქტივობების კუთხით.

• პრაქტიკულ რჩევებს მარშრუტის დაგეგმვისთვის, მათ შორის გადაადგილების საშუალებების (მატარებელი, FlixBus, ადგილობრივი სატრანსპორტო ბარათები) გამოყენებას, სასარგებლო რუკებისა და აპების დანიშნულებას (Google Maps, Rome2Rio, Citymapper).

• გიდიანი ტურების და თემატური გასეირნებების რეკომენდაციებს, აგრეთვე ტურისტული პლატფორმების (GetYourGuide, Viator და სხვა) გამოყენების შესაძლებლობებს.

• ერთკვირიანი სამოგზაურო მარშრუტის ნიმუშებს თითოეული სტილისთვის – იქნება ეს ხარჯების დაზოგვა, განებივრება თუ ოჯახთან ერთად მშვიდად მოგზაურობა.

მზად ხართ იტალიური თავგადასავლისთვის? allora, წინ იტალიისკენ!

საუკეთესო პერიოდები მოგზაურობისთვის იტალიაში – სეზონური რჩევები

იტალია მრავალფეროვანი კლიმატით გამოირჩევა, ამიტომ მოგზაურობის სეზონის სწორად შერჩევა თქვენს კომფორტსა და შთაბეჭდილებებზე დიდ გავლენას მოახდენს. ზოგადად, იტალიის მოსანახულებლად საუკეთესო პერიოდად ითვლება გვიანი გაზაფხული და ადრეული შემოდგომა – დაახლოებით აპრილის მეორე ნახევრიდან ივნისის პირველ ნახევრამდე და სექტემბრის დასაწყისიდან ოქტომბრის შუა პერიოდამდეitv.ge. ამ დროს ამინდი ზომიერად თბილია და ძირითად ტურისტულ ადგილებშიც შედარებით ნაკლები ხალხი შეგხვდებათ. არ არის შემთხვევითი, რომ იტალიის საუკეთესო მოგზაურობის თვეებად მაისი, ივნისი, სექტემბერი და ოქტომბერი სახელდებაricksteves.com – ამ თვეებში ტურისტული პიკი და სასიამოვნო ამინდი ერთმანეთს ემთხვევა, რაც კომფორტულ გარემოს ქმნის.  

ზაფხული (ივლისი-აგვისტო) იტალიაში ტურისტულად ყველაზე დატვირთული სეზონია, თუმცა უნდა გაითვალისწინოთ, რომ ივლის-აგვისტოში სიცხე დამღლელია, განსაკუთრებით სამხრეთ იტალიაში – ტემპერატურა შესაძლოა +32 °C-საც აღწევდესricksteves.com. აგვისტო იტალიელებისთვისაც დასვენების პერიოდი გახლავთ, ამიტომ ამ თვეს ბევრი ადგილობრივი ქალაქებს ტოვებს ზღვისპირა ან მთის კურორტებისთვის. ამის გამო დიდ ქალაქებში ხალხი შედარებით მცირდება, სასტუმროების ფასებიც იკლებს, ხოლო სანაპირო და საზაფხულო კურორტები გადავსებულია (ზოგჯერ ფასების მატებით)ricksteves.com. ზაფხულში მოგზაურობისას მზად იყავით ცხელი და მშრალი ამინდისთვის – თან იქონიეთ მსუბუქი სამოსი, წყალი და მზისგან დამცავი საშუალებები. ასევე გაითვალისწინეთ, რომ ბევრ იტალიურ ქალაქში აგვისტოში 일부ร้านები და რესტორნები შეიძლება დახურულიც იყოს დასვენების გამო.  

შემოდგომის მეორე ნახევარი და ზამთარი (ნოემბერი-თებერვალი) ტურისტულად შედარებით მშვიდი სეზონია იტალიაში. ნოემბრიდან აპრილამდე ამინდი გრილდება და ტურისტების რაოდენობაც კლებულობს, რაც ნიშნავს, რომ თავიდან აირიდებთ გრძელ რიგებს და გადატვირთულ ქუჩებსricksteves.com. მაგალითად, ზამთარში, შუა იანვარში, თქვენ сможете შედარებით თავისუფლად დაათვალიეროთ რომის ფორუმი ან ვატიკანის მუზეუმები. თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ ზამთრის სეზონზე ბევრი ღირსშესანიშნაობა შემცირებული სამუშაო საათებით ფუნქციონირებს, ზოგიც ლანჩის დროს იხურება ხოლმე შესვენებისთვის, და აქტივობების ვარიანტებიც ნაკლებიაricksteves.com. ასევე, დეკემბრის ბოლოს – საშობაო დღესასწაულებისა და ახალი წლის პერიოდში – ტურისტული ნაკადი ისევ ხანმოკლე ზრდას განიცდის, რადგან იტალიის ცნობილი საშობაო ბაზრობები და ღონისძიებები ვიზიტორებს იზიდავს.  

კლიმატურ პირობებზე რამდენიმე სიტყვა: ზამთარში ჩრდილოეთ იტალიაში საკმაოდ აცივდება – მილანში ტემპერატურა ხშირად +5 °C-ს ან ქვემოთ აღწევს, ხოლო რომში შედარებით რბილი ზამთარი იცის (+10 °C-ის ფარგლებში)ricksteves.com. ზოგიერთ მთიან და ზღვისპირა რეგიონში თოვლიც კი იცის (მაგ. ალპებში მოთხილამურეები იკრიბებიან, ხოლო ამალფის სანაპირო ან ჩინგუე-ტერე ქარებისა და გულმკერდის მოქცევების გამო თითქმის იცლება ტურისტებისგან ზამთარშიricksteves.com). შესაბამისად, თუ ზამთარში გეგმავთ მოგზაურობას, ჩაალაგეთ თბილი ტანსაცმელი და ელოდეთ, რომ ზოგი პატარა სოფელი ან კურორტი შესაძლოა მოცურებულ მდგომარეობაში დაგხვდეთ. მიუხედავად ამისა, ზამთარსაც თავისი ხიბლი აქვს – მაგალითად, დეკემბერში იტალიური ქალაქები ლამაზად ირთვება დღესასწაულებისთვის, ხოლო იანვარში შეგიძლიათ საყიდლებზე ზამთრისใหญ่ ფასდაკლებებით ისარგებლოთ.  

გაზაფხული (მარტი-პირველი نیمარი ივნისამდე) და შემოდგომა (სექტემბერი-ოქტომბრის პირველ ნახევრამდე) მართლაც იდეალურია ტურისტისთვის. გაზაფხულზე ქვეყნის სამხრეთში უკვე საკმაოდ თბილა (+20-25 °C), ყვავის ბუნება და იწყება ფესტივალების სეზონი. აპრილსა და მაისში იტალიის ბევრ რეგიონში გამოდარება და ზომიერი ტენიანობაა, რაც ქმნის კომფორტულ გარემოს ქალაქების ფეხით შემოსავლელად ან სოფლის მხარეების დასათვალიერებლადtravelandleisure.com. შემოდგომის ადრეული პერიოდი – სექტემბერი და ოქტომბერი – ასევე გამოირჩევა თბილი,但 არა ხვატიანი ამინდით. აგვისტოს დამამშვიდებელი წვიმების შემდეგ ჰაერი სუფთავდება და სასიამოვნო ხდება სეირნობა როგორც ქალაქებში, ისე ღვინის მიწებზე – ამ დროს იტალიაში რთველის და მოსავლის აღების სეზონია, ფესტივალებითა და გემრიელი ღონისძიებებით სავსე.  

ასე რომ, თუ გეგმავთ ერთკვირიან მოგზაურობას, გირჩევთ გაზაფხულის (აპრილი-მაისი) ან შემოდგომის (სექტემბერი) არჩევასtravelandleisure.comricksteves.com. ამ სეზონებზე იტალია მთელი თავისი მშვენებით გამოჩნდება – ამინდიც კომფორტულია, ტურისტებიც – ტოლერანტული რაოდენობით, და თქვენ შეძლებთ მშვიდად დატკბეთ როგორც ღირშესანიშნაობებით, ისე ადგილობრივი ცხოვრებით.  

რა თქმა უნდა, საბოლოოდ იტალიას წლის ნებისმიერ დროს მოეძებნება ხიბლი. თუ მხოლოდ ზაფხულში შეგიძლიათ დასვენება – ნუ შეიშინდებით, უბრალოდ წინასწარ დაჯავშნეთ საცხოვრებელი და ძირითადი ტურები, რათა თავიდან აიცილოთ რიგები და სიცხეში დიდხანს დგომა. ხოლო თუ ზამთარში მოახერხებთ წასვლას – ისარგებლეთ ნაკლები ტურისტებით; ქათქათა თოვლში შეფუთული დუომო მილანში ან ნისლით მოცული ვენეციის არხები საკუთარი უნიკალური ატმოსფეროთი დაგამახსოვრდებათ. მთავარია, სწორად მოემზადოთ სეზონისთვის და მიესადაგოთ თქვენი მარშრუტი ამინდის პირობებს.

ძირითადი მიმართულებები: ქალაქები და მათი ღირსშესანიშნაობები

იტალიის თითოეულ რეგიონსა და ქალაქს თავისებური ხასიათი და გამორჩეული ღირსშესანიშნაობები აქვს. ერთკვირიანი მოგზაურობის ფარგლებში ყველა კუთხის ნახვა შეუძლებელია, მაგრამ რამდენიმე ქალაქის მონახულებითაც მიიღებთ کشورის მრავალფეროვნების მკაფიო წარმოდგენას. ქვემოთ წარმოგიდგენთ იმ ძირითადი ქალაქების მიმოხილვას, რომლებიც ხშირად ხვდებიან ერთი კვირის მარშრუტებში – მათი უნიკალური ატმოსფერო, ისტორია და მთავარი სიამოვნება:

რომი – „მარადიული ქალაქი“ ისტორიისა და ხელოვნების მუზეუმი ღია ცის ქვე

რომი იტალიის დედაქალაქი და ერთ-ერთი უძველესი ქალაქია მსოფლიოში, ხშირად მოხსენიებული როგორც „მარადიული ქალაქი“ (La Città Eterna). ეს ქალაქი უზარმაზარი ღია მუზეუმია, სადაც ყოველ ნაბიჯზე შეგხვდებათ ანტიკური ხანის, შუა საუკუნეებისა და თანამედროვე ეპოქის ნაკვალევი. რომი მიიჩნევა მსოფლიოს ერთ-ერთ ულამაზეს ძველ ქალაქად, რომელიც სავსეა ფასდაუდებელი ხელოვნების ნიმუშებით, სასახლეებით, მუზეუმებით, პარკებით, ეკლესიებითა და სხვა კულტურული სიმდიდრითen.wikipedia.org. საუკუნეების განმავლობაში რომს უწყვეტად ენახა მნიშვნელოვანი მოვლენა – იყო რომის იმპერიის ცენტრი, შემდეგ შუა საუკუნეების ქრისტიანული სამყაროს დედაქალაქი (რომის პაპების რეზიდენცია), მოგვიანებით კი თანამედროვე იტალიის ერთ-ერთი უდიდესი მეტროპოლისი. ამ მდიდარი ისტორიის დასტური ქალაქში მრავლადაა:

• ანტიკური რომი – ქალაქის გულში მდებარე კოლოსეუმი (Colosseo) – ძველი რომის უდიდესი אמფითეატრი, სადაც გლადიატორების შერკინებები იმართებოდა. მისი მასშტაბები და არქიტექტურა დღემდე აოცებს სტუმრებს. კოლოსეუმის გვერდით გადაიშლება რომის ფორუმი და პალატინის ბორცვი – აქ можете გაისეირნოთ იმავე გზებზე, სადაც ოდესღაც რომაელი იმპერატორები და მოქალაქეები დადიოდნენ. ფორუმის ნანგრევებში ტაძრების, ბაზილიკებისა და გამარჯვების თაღების ნაშთებია შემორჩენილი, რაც ანტიკური დედაქალაქის დიდებულებაზე მეტყველებს. ასევე აღსანიშნავია პანთეონი – ყველა ღმერთის ტაძარი, რომლის გუმბათოვანი არქიტექტურა და სრულყოფილი პროპორციები ორ ათას წელზე მეტია აოცებს მნახველს.

  

• ბაროკოს და აღორძინების ხანის რომი – ქალაქის შუაგულში თვალს მოგჭრით შადრევნები და მოედნები. ყველაზე ცნობილია ტრევის შადრევანი (Fontana di Trevi), სადაც ჩwerfen მონეტა ტრადიციისამებრ ნიშნავს, რომ რომში ისევ დაბრუნდებით. ტრევის შადრევანი ცრუქვით წარამარადგენს ოკეანეს ღმერთ ნეპტუნს და ზღვის მითოლოგიურ არსებებს – მისი შხეფიანი წყალი და ღამის განათება მომაჯადოებელ სანახაობას ქმნის. აუცილებლად ეწვიეთ პიაცა ნავონას – ელიფსურ ფორმის ფართო მოედანს სამი ბაროკოს შადრევნით, სადაც ქუჩის მხატვრები და მუსიკოსები შეკრებილან. აქვე ახლოს იხილავთ ბაროკოს დიდოსტატის, ბერნინის ნამუშევრებს. ვიტორიანო ან „ერთიანი იტალიის საკურთხეველი“ – თეთრი მარმარილოს მონუმენტი ვენეციის მოედანზე – ასევე თავისი მასშტაბით შთამბეჭდავია. ისტორიული ძეგლების სიას დამატებით ამშვენებს კასტელ სანტ’ანჯელო (Hadrian’s Mausoleum) – ადრიანეს მავზოლეუმი, მოგვიანებით ციხე-სიმაგრე და ახლა მუზეუმი, რომელიც ტიბრის ნაპირზე დგას.

• ვატიკანი და საეკლესიო მემკვიდრეობა – რომში ყოფნისას შეუძლებელია არ ეწვიოთ ვატიკანის ქალაქ-სახელმწიფოს, რომელიც კატოლიკური სამყაროს გულშია. ვატიკანში ორი უმთავრესი ღირსშესანიშნაობა გელით: პირველი – გრანდიოზული წმინდა პეტრეს ტაძარი თავისი მისტიური ატმოსფეროთი და მიქელანჯელოს მიერ შექმნილი გუმბათით, საიდანაც მთელ რომს გადაჰყურებთ; და მეორე – ვატიკანის მუზეუმები სიქსტეს კაპელით. სიქსტეს კაპელის ჭერზე მიქელანჯელოს ფრესკები („ آدمის შექმნა“ და სხვა ბიბლიური სცენები) მსოფლიო ხელოვნების საგანძურია. ვატიკანის მუზეუმების კოლექციები მოიცავს ათასობით წელს და უნიკალურ ექსპონატებს – იქ რამდენიმე საათი ფეხით სავალადაც არ ჩაგეთვლებათ. გაითვალისწინეთ, რომ ვატიკანში ხშირად დიდ რიგებს შეხვდებით, ამიტომ სასურველია წინასწარ დაჯავშნოთ ბილეთები ან გიდიანი ტური, რათა რიგის გარეშე შევიდეთ (ამაზე ქვემოთ, პრაქტიკულ რჩევებში, დეტალურად ვისაუბრებთ).

  

რომს იმდენი რამ აქვს მოსათხრობი, რომ მასზე მთელი წიგნებია დაწერილი. ერთი კვირის ტურში შესაძლოა 2-3 დღე რომს დაუთმოთ. ტურისტებში ყველაზე პოპულარული ადგილებია პანთეონი (~8 მილიონი ვიზიტორი წელიწადში), კოლოსეუმი (~7 მილიონი), ტრევის შადრევანი (~3.5 მილიონი), ვატიკანის მუზეუმები (სიქსტეს კაპელა ~3 მილიონი) და რომის ფორუმი (~2.5 მილიონი)en.wikipedia.org – ამ სტატისტიკითაც ჩანს, რაოდენ მოთხოვნადია ეს ქალაქი. ამიტომ, თუRome-ში ხანმოკლე ვიზიტს გეგმავთ, წინასწარ შექმენით თქვენთვის პრიორიტეტების სია – იქნება ეს ანტიკური ნანგრევები, სამხატვრო მუზეუმები თუ უბრალოდ იტალიური კულინარიის დაგემოვნება ტრასტერეს ტიპურ რესტორანში. რომი მრავალფეროვანია: დილით შეგიძლიათ კოლოსეუმის ძველი ქვებით შეიგრძნოთ იმპერიული ეპოქის სული, შუადღეს კაპუჩინო და ტირამისუ დააგემოვნოთ ქუჩის კაფეში, საღამოს კი ტრასტევერეს ვიწრო ქვაფენილზე მოხეტიალე მუზიკოსების თანხლებით ისიამოვნოთ. ეს ქალაქი ნამდვილად დატოვებს დაუვიწყარ შთაბეჭდილებებს ნებისმიერი მოგზაურის გულში.

ფლორენცია – რენესანსის აკვანი და ხელოვნების საგანძური

თუ თქვენ ხელოვნებისა და ისტორიის მოყვარული ხართ, ფლორენცია აუცილებლად მოსანახულებელი ქალაქია. ეს ტოსკანური ქალაქი აღიარებულია რენესანსის ეპოქის აკვნად – სწორედ აქ დაიწყო ევროპაში ხელოვნებისა და მეცნიერული ცოდნის აღორძინება XV საუკუნეში, დიდოსტატი მედიჩების მფარველობითen.wikipedia.org. ფლორენციას დღესაც გადმოაქვს იმ ეპოქის სულია: მთელი ქალაქის ისტორიული ცენტრი საკუთარ თავზე ატარებს შუა საუკუნეებისა და რენესანსის ეპოქის არქიტექტურულ მარგალიტებს და ამიტომ არა შემთხვევით, ფლორენციის ისტორიული ცენტრი UNESCO-ს მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაშია შეტანილი 1982 წლიდანen.wikipedia.org.  

ქალაქის სიმბოლოა სანტა მარია დელ ფიორეს ტაძარი – გიგანტური დუომო, რომლის აგებაც 1296 წელს დაიწყო და 1436 წელს დასრულდა ბრუნელესკის ოსტატურად აგებული აგურის გუმბათითcommons.wikimedia.org. მისი წითელი გუმბათი, თეთრი-მწვანე მარმარილოს ფასადი და მოპირდაპირე ჯოტოს სამრეკლო ფლორენციის ცის ხაზზე მოჩანს და ქალაქის იდენტობის განუყოფელი ნაწილია. ტაძარში შესვლისას დაგხვდებათ გუმბათის შინაგანი მხარე მოხატული „آخر ცოცხალი სამსჯავროს“ ფრესკებით – ნამდვილი ვიზუალური საოცრება. დუომოს საბრძანებლის წინ მდებარე ბაპტისტერიც (ნათლისღების ტაძარი) იხილავთ, რომლის ყორღანი ოქროთი მოვარაყებული კარებები („სამოთხის კარებები“) გამორჩეული ოსტატობით არის შექმნილი.  

ფლორენცია ცნობილია მუზეუმებითა და ხელოვნების გალერეებით, სადაც რენესანსის ეპოქის შეუფასებელი ნამუშევრებია დაცული. აუცილებლად მოინახულეთ უფიცის გალერეა (Galleria degli Uffizi) – მსოფლიო სახვითი ხელოვნების ერთ-ერთი უმდიდრესი მუზეუმი. აქ ინახება ბოტიჩელის „ვენერას შობა“, ლეონარდო და ვინჩის, მიქელანჯელოს, რაფაელის, ტიციანის და სხვა აღორძინების ხანისTitanების შედევრები. კიდევ ერთი სადიდებელი ადგილია აკადემიის გალერეა (Galleria dell’Accademia), სადაც მიქელანჯელოს ცნობილი ქანდაკება „დავითი“ გელით – მარმარილოში გამოყვანილი ბიბლიური გმირი საოცარი რეალიზმითა და შთამბეჭდავი დეტალებით. ფლორენციაში თითქმის ყოველი კუთხე მუზეუმია: პიტის სასახლეში (Palazzo Pitti) მედიჩების სასახლის მდიდარი კოლექციებია თავმოყრილი (მაგ. რაფაელის ტილოები), სასახლის უკანა მხარეს მდებარე ბობოლის ბაღები კი იტალიური რენესანსული ბაღების მშვენიერი ნიმუშია, სადაც შეგიძლიათ დაისვენოთ და ქალაქს ზემოდან გადმოხედოთ.  

ქალაქის ისტორიულ ქუჩებში ისეირნოთ პონტე ვეკიოზე – ძველ ხიდზე, რომელიც არნოს მდინარეზე გადადის. პონტე ვეკიო ფლორენციის ერთ-ერთი სიმბოლოა, უნიკალური იმით, რომ ხიდზე შუა საუკუნეებიდანვე ოქრომჭედლების და მელიქობეების პატარა მაღაზიები დგას. საღამოს მხატვრული განათებით ეს ხიდი და მდინარეზე არეკლილი მისი გამოსახულება განსაკუთრებულ რომანტიკას სძენს ფლორენციას.  

ფლორენცია კულტურის, ხელოვნებისა და არქიტექტურის გარდა მოდითაც არის ცნობილი. ისტორიულად აქ ყვაოდა ტექსტილის ვაჭრობა და მაღალი მოდა – თანამედროვე პერიოდშიც, ფლორენცია იტალიური მოდის ერთ-ერთი დედაქალაქია, სადაც ტარდება ცნობილი მოდის გამოფენა Pitti Immagine. Forbes-ის შეფასებით, ფლორენცია შედის მსოფლიოს ყველაზე ლამაზი ქალაქების ჩამონათვალში თავისი არქიტექტურული და მხატვრული მემკვიდრეობის გამოen.wikipedia.org, ხოლო Global Language Monitor-ის მიხედვით – მსოფლიოს ტოპ-15 მოდის დედაქალაქს შორისაა დასახელებულიen.wikipedia.org. ეს ქალაქი უცნაურად ახერხებს, შეინარჩუნოს შუა საუკუნეების ხიბლი და ამავე დროს სიახლეების ტენდენციების ნაწილი იყოს.  

ერთკვირიან მოგზაურობაში ფლორენციას 1-2 დღე სავსებით შეიძლება დაუთმოთ. ის მსუბუქად სანავიგაციო ქალაქია ფეხით – მთავარი უბნები კომპაქტურადაა განლაგებული. ქუჩებში სეირნობისას ყოველი კუთხიდან ხელოვნების ნიმუში გამოგიყურებთ: იქნება ეს ეკლესია (სанта Croce, Santa Maria Novella, San Lorenzo – სადაც მიქელანჯელოსა და დონატელოს შემოქმედება დაგხვდებათ), თუ ქვაფენილიანი მოედანი ძეგლით (მაგ. სIgnore Signoria თავისი ძველი სასახლითა და ქანდაკებებით ღია ცის ქვეშ). ფლორენციაში დაგხვდებათ მდიდარი საბინაო კულტურა – ტოსკანური სამზარეულო თავის თავში აერთიანებს ადგილობრივ ღვინოს, ზეითუნის ზეთს, სახელგანთქმულ ბისტეკა ალა ფიორენტინას (ფლორენციულ სტეიკს) და ცოცხალ ბაზრებს, როგორიცაა San Lorenzo-ს ბაზარი, სადაც ადგილობრივ პროდუქტებს დაგემოვნებთ.  

საბოლოოდ, ფლორენცია რენესანსის ეპოქის სულია სიტყვასიტყვით. მისი მონახულებით იგრძნობთ, როგორ „აღსდგა“ ხელოვნება შუა საუკუნეების სიბნელის შემდეგ – იგრძნობთ ბრუნელესკის, მიქელანჯელოს, ლეონარდოს ეპოქის სუნთქვას. ეს გამოცდილება, doubtlessly, დაგიბრუნებთ მომავალში ხელმეორედ.

ვენეცია – უნიკალური წყლის ქალაქი და რომანტიკის დედაქალაქი

ვენეცია ერთ-ერთი those ქალაქთაგანია, რომლის მსგავსს ვერ ნახავთ ვერსად მსოფლიოში. იგი ჩრდილოეთ იტალიაში, ადრიატიკის ზღვის ლაგუნაში მდებარეობს და განფენილია 118 მცირე კუნძულზე, რომლებიც ერთმანეთთან დაკავშირებულია 400-ზე მეტი ხიდით და 150-მდე არხითen.wikipedia.orgitalia.it. ვენეცია და მისი ლაგუნა 1987 წლიდან UNESCO-ს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლია, და ამ წოდებას მრავალი მიზეზი აქვსitalia.it. ეს არის ქალაქი, რომელიც მთლიანად ადამიანების ხელით შეიქმნა ჩრდილوغი ზღვების ჭაობიან ადგილას – წინაპრებმა აქ ქვაზე ქვა დააწყვეს და წყალზე მოაწყვეს უნიკალური დასახლება. ვენეცია ჯადოსნური და მომხიბვლელი ქალაქია, მსოფლიოსთვის ცნობილი თავისი განუმეორებელი სილამაზითitalia.it. არცერთ სხვა ქალაქს არ ჰგავს ვენეციის ლანდშაფტი: არხების ლაბირინთი ქუჩების ნაცვლად, გონდოლების და ნავით მოძრავი ვაპორეტოების (საზოგადოებრივი წყლის ავტობუსების) მოაჯირი, ძველებული სასახლეები, რომელთა ფეხებიც წყალშია განგრეხილი, და ხიდები, რომლებიც ავტომობილების ხმაურს კი არა, მხოლოდ ფეხის ნაბიჯების ექოს იმეორებს.  

ვენეციის ისტორია ძლიერ მდიდარია. იგი დაარსდა ძვ.წ V საუკუნეში ადგილობრივი მოსახლეობის მიერ, რომელთაც ჩრდილოელ დამპყრობლებს გამოექცნენ ხმელეთიდან, და მალევე იქცა ძლიერ ზღვისპირა რესპუბლიკად. ათასწლეულზე მეტი ხნის განმავლობაში ვენეცია დამოუკიდებელი ქალაქ-რესპუბლიკა იყო (La Serenissima), რომელსაც დოჟები მართავდნენ. ვენეციის რესპუბლიკამ შუა საუკუნეებში და აღორძინების ხანაში ძლიერ საზღვაო და სავაჭრო იმპერიას ჩაუყარა საფუძველი – აკონტროლებდა ადრიატიკის სანაპიროს დიდ ნაწილს და ხმელთაშუა ზღვის სავაჭრო გზების ნაწილსitalia.it. ვენეციელები ცნობილი იყვნენ როგორც გონიერი ვაჭრები და მოხერხებული დიპლომატები. ქალაქმა უზარმაზარი სიმდიდრე და ხელოვნების დაუფასებელი ნიმუშები დააგროვა. 1797 წელსNapoleon-მა დაასრულა ვენეციის რესპუბლიკის არსებობაitalia.it, თუმცა ქალაქის დიდებამ შემდეგ საუკუნეებშიც განაგრძო არსებობა, უკვე ავსტრიის იმპერიის და მოგვიანებით იტალიის სამეფოს შემადგენლობაში.  

ვენეცია – ეს ხელოვნების ნიმუშია ღია ცის ქვეშ, სადაც ყოველი სასახლე, ეკლესია თუ მოედანი განუმეორებელია. UNESCO-მ ვენეცია და ლაგუნა აღიარა ადგილად, სადაც „ისტორიული და მხატვრული მემკვიდრეობა უნიკალურ კულტურულ ლანდშაფტად არის ქცეული ადამიანის მიერ მოპოვებულ რთულ გარემოში“italia.it. ქალაქში ძველი დიდებულების უკიდურესი კონცენტრაციაა – აქ ნახავთ უთვალავ შედევრს:

• ვენეციის გული გახლავთ სან მარკოს მოედანი (Piazza San Marco), რომელსაც ფრანგი ნაპოლეონი „ევროპის მისაღებ ოთახს“ ეძახდა. ამ დიდებულ მოედანზე მდებარეობს წმინდა მარკოს ბაზილიკა – ბრწყინვალე ტაძარი ოქროს მოზაიკებით მოპირკეთებული ინტერიერით, რაც ვენეციის სავაჭრო ურთიერთობებსა და აღმოსავლეთიდან მოტანილ საგანძურებს ასახავს. ბაზილიკის ფასადზე და გუმბათებზე აღმართული ოქროს ჯვრები და ოთხი სპილენძის ცხენი (კონსტანტინოპოლიდან ნაძარცვი) თვალს ნამდვილად მოგტაცებთ. გვერდით მდგარია სან მარკოს კამპანილე – აგურიანი გოდოლი-სამრეკლო, საიდანაც პანორამული ხედი იშლება მთელ ქალაქზე და ლაგუნაზე. მოედნის ერთ კიდეზე განლაგებულია დოჯების ყოფილი სასახლე – პალაცო დუკალე – ვენეციის რესპუბლიკის მმართველის რეზიდენცია. ეს გოთიკური სტილის სასახლე თავისი მაქმანივით ნაგები ფასადით და მდიდრულად მოხატული დარბაზებით შუა საუკუნეების ძალაუფლების სიმბოლო იყო. დოჯების სასახლიდან ხელმარჯვნივ მცირე ხიდით – ცნობილ თავისაფარის ხიდით (Ponte dei Sospiri) – უკავშირდებოდა იქვე მდგომ ციხეს. ლეგენდის მიხედვით, ამ დახურული ხიდიდან ციხეში მიყვანილ დამნაშავეებს უკანასკნელად ეშლებოდათ მზერა ვენეციის სილამაზეზე, რის გამოც ამოოხვრას („sospiri“) ვერ იკავებდნენ.

• ვენეციის არხები და ხიდები – ქალაქის მთავარი მაგისტრალი გახლავთ გრანდ არხი (Canal Grande), S- ფორმის ფართო არხი, რომელიც ვენეციას ორ ნაწილად ჰყოფს. გრანდ არხზე გადასასვლელად ოთხი ძირითადი ხიდია, მათ შორის უძველესი და ყველაზე ცნობილი რიალტოს ხიდი. რიალტოს თაღოვანი ქვის ხიდი XVI საუკუნეში აიგო და დღემდე ვენეციის ერთ-ერთი სიმბოლოა – მისი თაღის ქვეშ დღედაღამ გონდოლები და კატარღები დაცურავენ. ხიდის ზედა ნაწილში პატარა მაღაზიებიცაა ჩაშენებული, რაც შუა საუკუნეების ტრადიციას ინარჩუნებს. გრანდ არხის პირას წარამარა დაინახავთ მდიდრულ ძველ სასახლეებს – Palazzo Venier dei Leoni (სადაც ახლა პეგი გუგენჰაიმის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმია), Palazzo Barbero, Ca’ d’Oro („ოქროს სახლი“) და ბევრ სხვას. გონდოლით გასეირნებისას შეგიძლიათ ამ სასახლეებით დატკბეთ – მრავალი მათგანი მარმარილოთია შეფუთული და წყალში ირეკლება. ვენეციის განუყოფელი ელემენტია გონდოლები – განიერი, შავად შეღებილი ტრადიციული ნავები, რომელსაც გონდოლიერები პატარა ზურგიანი ნიჩბით მართავენ. გონდოლაში ჩაჯდომა ტურისტებისთვის რომანტიკულიMust-ია, თუმცა საკმაოდ ძვირადღირებულია (შესაძლოა €80-100 ათ წთ-სთვის), ამიტომ მოგზაურობის სტილის გათვალისწინებით გადაწყვიტეთ – პრემიუმ მოგზაურებისთვის ეს ხარჯი ალბათ გამართლებულია, ბიუჯეტურისთვის კი ალტერნატივად შეგიძლიათ ტრაგეტო გაიყოლოთ (გონდოლის Shared ვერსია, რომელიც გრანდ არხზე საჭრებად ემსახურება ადგილობრივებს, სულ რამდენიმე ევროდ).

• კუნძულები ლაგუნაში – ვენეციის ლაგუნა თავადაც მცირე სამყაროა. რამდენიმე კუნძული აუცილებლად სანახავია, თუ დამატებითი დღეები გექნებათ. მურანო – კუნძულია, სადაც საუკუნეებით იტალიაში მინის ოსტატები მუშაობენ. აქ შეგიძლიათ შეიხედოთ მინის ქარხნებში, დააკვირდეთ მბრძანებელ ოსტატებს ჩამქრალ მინისგან ნივთების შექმნის პროცესში და შეიძინოთ მურანოს ხალიჩები (მინისგან!). ბურანო – კუნძული მრავალფერი სახლებով, ფოტოგრაფების და ინსტაგრამერების სამოთხეა. ბურანო ასევე ძირძველი სპეციალობით – ატლასის მაქმანებითაა ცნობილი. ტორჩელო – მშვიდი კუნძულია უძველესი ეკლესიით და წყნარი სოფლის ატმოსფეროთი, კარგია ქალაქის ხმაურისგან დასასვენებლად. ამ კუნძულებზე მოგზაურობას მოითხოვს ნახევარ ან სრულ დღეს – ქალაქის საზოგადოებრივი ნავით (ვაპორეტოთი) შეიძლება მარტივად მიხვიდეთ.

ვენეცია სავსეა მუზეუმებითაც. პეგი გუგენჰაიმის კოლექცია თანამედროვე ხელოვნების მოყვარულებს გაახარებს (აქ კამილიო და სხვა მე-20 საუკუნის წამყვანი მხატვრების ნამუშევრებია), აკადემიის გალერეა ფლობს ვენეციელი ოსტატების ტილოების დიდ კოლექციას (ბელინი, ტიციანი, ვერონეზე და სხვ.), ხოლო ქალაქური მუზეუმი Ca’ Rezzonico საუკუნეების წინანდელ არისტოკრატთა ცხოვრების ამსახველი ექსპოზიციებით გიმასპინძლებთ.  

ვენეცია ცნობილია კიდევ ერთი განსაკუთრებული მოვლენით – ვენეციის კარნავალით, რომელიც ყოველწლიურად გაიმართება იანვრის ბოლოს – თებერვლის პირველ ნახევარში. ამ დროს ქალაქი გადაიქცევა თეატრალურ სცენად: ადგილობრივებიც და სტუმრებიც სალდიან სპეციალური კოსტიუმები და ნიღბები (ტრადიციული ვენეციური ნიღაბი ქალაქის ერთ-ერთი სიმბოლოა) და მონაწილეობენ კარნავალის მსვლელობებსა და წვეულებებში. თუ თქვენი მოგზაურობა ამ პერიოდს დაემთხვა, წინასწარ დაჯავშნეთ ყველაფერი და მოემზადეთ ზღაპრული სანახაობისთვის.  

შეჯამებად, ვენეცია უნიკალური კულტურული ლანდშაფტია, რომელიც ნებისმიერი ტიპის მოგზაურს მოაჯადოებს. მიუხედავად იმისა, რომ ქალაქი პატარაა, აქ დახარჯული თითოეული საათი დაუვიწყარი იქნება. ერთი კვირის მარშრუტში სავარაუდოდ 1-2 დღეს თუ დაუთმობთ ვენეციას, მაგრამ ესეც კი საკმარისი იქნება საიმისოდ, რომ გული სამუდამოდ დაგრჩეთ ამ ზღაპრულ ქალაქში.

მილანი – მოდის, დიზაინისა და თანამედროვე იტალიის დინამიკური მეტროპოლი

მილანი ჩრდილოეთ იტალიის ყველაზე დიდი ქალაქი და ლომბარდიის რეგიონის დედაქალაქია. ის ხშირად ახსენებენ როგორც მსოფლიოს მოდის და დიზაინის დედაქალაქს – მოდის ტენდენციები და მაღალი დიზაინი მილანში იქმნება და ტარდება ცნობილი მოდის კვირეულებიitalia.it. თუმცა მილანი მხოლოდ მოდა არ არის – ეს კოსმოპოლიტური მეგაპოლისია, სადაც ისტორია და თანამედროვეობა სრულყოფილად ბალანსდებაitalia.it. ქალაქში თვალსაჩინოა როგორც შუა საუკუნეებისა და აღორძინების ეპოქის ძეგლები, ისე თანამედროვე ცათამბჯენები და ბიზნეს კვარტალები. მილანი თან წარმოადგენს იტალიის ფინანსურ ცენტრს – ქვეყნის საფონდო ბირჟა აქაა განთავსებული და ბევრი საერთაშორისო კომპანია სწორედ მილანში დაფუძნებულაitalia.it – და ამავდროულად გთავაზობთ მდიდარ კულტურულ პროგრამას: მუზეუმებს, თეატრებს, კონცერტებს და გამოფენებს.  

ქალაქის უპირველესი სიმბოლოა განცვიფრებული მილანის დუომო, გოთიკური საკათედრო ტაძარი, რომლის მშენებლობამ რამდენიმე საუკუნე გასტანა. დუომოს ელვარე თეთრი ფასადი რამდენიმასართულიანი წვეტიანი სამრეკლოებითა და ქანდაკებებით მორთულია. ტაძრის სახურავიდან, სადაც ლიფტით ან კიბეებით შეგიძლიათ ახვიდეთ, საოცარი ხედი იშლება – დუომოს სახურავი თავადაც ვრცელი ტერასაა შემკული მოჩუქურთმებული კოშკებით. ტაძრის უმაღლეს წვერზე მოკალათებულია მცირე ოქროს ქანდაკება „მადონინა“ – ქალწული მარიამი, რომელიც მილანს მფარველად დასცქერისitalia.it. ცნობილია, რომ არცერთი შენობა მილანში არ შენდება მადონინაზე მაღალი – ეს ტრადიცია პატივს მიაგებს ქალაქის ამ წმინდა სიმბოლოს. დუომოს შიგნით შესვლისას თქვენ დაინახავთ გოთიკური ინტერიერის გრანდიოზულ სვეტებს, ფერად მინა-ვიტრაჟებსა და უამრავ ქანდაკებას. ეს ტაძარი იტალიის უდიდესია და ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ეკლესიაც (მხოლოდ სევილიისა და წმინდა პეტრეს ტაძრები უსწრებენ ზომით). დუომო მართლაც მილანის სიამაყეა – „გოთიკური ხელოვნებისა და არქიტექტურის სასწაული და იტალიის ყველაზე დიდი ეკლესია“ უწოდებენ მასitalia.it.  

დუომოს გვერდით მდებარეობს კიდევ ერთი ღირსშესანიშნაობა – ცნობილი გალერია ვიტორიო ემანუელე II. ეს მე-19 საუკუნის სავაჭრო გალერეა, რომელსაც ხშირად „მილანის მისაღებ ოთახს“ უწოდებენ, ზედახორილი მინის გუმბათით და მოზაიკური იატაკით თვალს გაგინათებთ. გალერეის შიგნით თავმოყრილია ლუქს ბრენდების ბუტიკები (Prada-ს ისტორიული მაღაზია აქ არის), კაფე-რესტორნები და წიგნის მაღაზიები. აქ გასეირნება ნიშნავს იტალიური მოდის ისტორიის ზუსტად εκεί ყოფნას – შემთხვევითი არაა, რომ მილანი მსოფლიო მოდის დედაქალაქთა სიაში მოწინავეა, ხოლო Quadrilatero della Moda (მოდის ოთხკუთხედი) – ქუჩების კვარტალი (Via Montenapoleone, Via della Spiga და სხვა) ლუქს ბრენდების საყიდლებზე მისანიშნებელი ადგილია მოდის მოყვარულთათვის.  

მილანს ღრმა ისტორიული ფესვებიც აქვს: ქალაქი დაარსდა ძველი რომის დროს (Mediolanum ერქვა), იყო დასავლეთ რომის იმპერიის დედაქალაქიც კი მეოთხე საუკუნეშიitalia.it. შუა საუკუნეებში მას მართავდნენ ძლევამოსილი გვარები (ბიჭი ვისკონტები, შემდეგ სფორცები) – ამ პერიოდიდან შემოგვრჩა Castello Sforzesco – აგურიანი ციხე-სიმაგრე ქალაქის ცენტრში. სფორცას სასახლე XIV-XV საუკუნეებში აიგო და დღეს მუზეუმების კომპლექსს წარმოადგენს: შიგნით შეგიძლიათ იხილოთ ძველი იარაღების კოლექცია, მხატვრული გალერეა და თვით მიქელანჯელოს უკანასკნელიopus – დაუმთავრებელი სკულპტურა „Rondanini Pietà“. სასახლის ეზოები ღიად შესასვლელია და აქ ადგილობრივებს ხშირად застали სეირნობით ან მუსიკის მოსმენით. სასახლის უკანა მხრიდან გადაგეშლებათ ფართო მწვანე ზონა – sempione-ს პარკი, რომელიც მილანის „ფილტვებს“ წარმოადგენს. პარკის ბოლოს დგას მშვიდობის თაღი (Arco della Pace), ნაპოლეონის ეპოქაში აგებული სამვამვლო თაღი.  

მილანი ცნობილია თავისი კულტურული ცხოვრებით. უპირველეს ყოვლისა, ესაა ლა სკალა (Teatro alla Scala) – მსოფლიო კლასიკური მუსიკისა და ოპერის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი თეატრი. ლა სკალას სცენაზე მღეროდნენ და მღერიან მსოფლიოში საუკეთესო ოპერის მომღერლები. თუ ოპერის ან ბალეტის მოყვარული ხართ, ეცადეთ ბილეთი წინასწარ დაიჯავშნოთ ლა სკალას წარმოდგენაზე – ეს დაუვიწყარი გამოცდილება იქნება. თეატრთანვე ფუნქციონირებს ლა სკალას მუზეუმი, სადაც ოპერის ისტორიაში შეგიძლიათ ჩაიხედოთ.  

ქალაქი სავსეა მუზეუმებით: ციტადელის modern-ის მოყვარულებს თავაზობს ახალი ხელოვნების მუზეუმი MUDEC, სამეცნიერო-ტექნიკური მიღწევებისადმი დაინტერესებულთ – Leonardo da Vinci-ს სამეცნიერო და ტექნიკის მუზეუმი, სადაც ლეონარდოს მანქანების მოდელებს და სხვა გამოგონებებს ნახავთ. ამის გარდა, მილანში განთავსებულია უახლესი დროის ხელოვნების გალერეა (Galleria d’Arte Moderna) და მსოფლიოს კულტურათა მუზეუმი. თვით Leonardo da Vinci-ს „საიდუმლო სერობის“ ნახვაც მილანშია შესაძლებელი – სანტა მარია დელე გრაციეს მონასტრის სასადილოს კედელზე გამოსახული ეს გენიალური ფრესკა წინასწარ დაჯავშნას მოითხოვს, რათა მცირე ჯგუფებით შეუშვან ვიზიტორები უმნიშვნელოვანესი ხელოვნების ნიმუშის სანახავად.  

რა თქმა უნდა, მილანი მოდის გარდა გასტრონომიითაც გამოირჩევა. ქალაქში უამრავი მაღალი კლასის რესტორანია, მაგრამ აუცილებლად გასინჯეთ მილანური ტრადიციული სამზარეულოც: რისოტო ალლა მილანეზე – ზაფრანით მოთეთრო რიზოტო, κόσლეთო ალლა მილანეზე – სპეციალურად შემწვარი ხორცი პანირებაში (მოძმე ვენური შნიცელისა), და სავffaa აპერიტივო – მილანური სტილის წინასაახშმო ტრადიცია, როცა ბარში კოქტეილს (მაგ. Negroni sbagliato ან Aperol Spritz) შეუკვეთავთ და მასთან სხვადასხვა პატარა წასახემსებლებს უფასოდ იღებთ. მილანელები ცნობილია თავიანთი აპერიტივოს კულტურით – სამუშაო დღის შემდეგ ბარებში შეგხვდებათ ადამიანები, რომლებიც დასვენებას და მეგობრებთან შეხვედრას ასწრებენ კარგი სასმლითა და საუზით. ქალაქში არსებობს კულინარიული ფუფუნებაც: მრავლადაა მაღალი დონის რესტორნები, Micheli-ის ვარსკვლავებით შეფასებულებიც, სადაც შეგიძლიათ მოიწყოთ გურმანული ვახშამი.  

მილანი მრავალმხრივი ქალაქია – დღისით შეგიძლიათ დაათვალიეროთ მუზეუმები და ტაძრები, საღამოს же წახვიდეთ თანამედროვე სკაიბარებში (Porta Nuova-ს ცათამბჯენებთან, მაგალითად) ან ისტორიულ ტრამში ესეირნოთ ღამის მილანში. მილანი ნამდვილად დინამიკური მეტროპოლიაა, რომელსაც აქვს როგორც ძველი ხელოვნების, ისე თანამედროვე ცხოვრებისეული ხიბლი. ერთკვირიანი ტურის ფარგლებში მილანი შეგიძლიათ თქვენი მოგზაურობის დასასრულს ან დასაწყისში გაითვალისწინოთ, განსაკუთრებით თუ Milano-ს გავლით გიწევთ ტრანსპორტირება. ორი სრული დღეც კი საკმარისი იქნება იმისათვის, რომ მთავარი შთაბეჭდილებები მიიღოთ – დუომო, ლა სკალა, სანთმობილი ქალაქის ცენტრის უბნები და მოდის რაიონი მოინახულოთ, მილანმა, უდავოდ, მნიშვნელოვანი კვალი დატოვოს თქვენს მოგონებებში.

ნეაპოლი – ქაოსური სიმდიდრე, ისტორია და იტალიური სულის კვალი

ნეაპოლი (Napoli) – სამხრეთ იტალიის უმსხვილესი ქალაქი და კამპანიის რეგიონის დედაქალაქი – ნამდვილად განსაკუთრებული ადგილია იტალიური კულტურის მოსასაცნობად. ეს ქალაქი ცნობილია მრავალფეროვანი ხასიათითა და ენერგიით: ხშირად ამბობენ „ნახო ნეაპოლი და მოკვდი“ (Vedi Napoli e poi muori), რითაც მიანიშნებენ მის ენით აუღწერელ სილამაზეზე და შთაბეჭდილებებზე. ნეაპოლი იტალიის სიდიდით მესამე ქალაქია რომისა და მილანის შემდეგ და ერთ-ერთი უძველესიც – მისი დაარსება ძველბერძნულ კოლონიას (ნეოპოლისს) უკავშირდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე VIII საუკუნეშიitalia.it. ქალაქის ისტორია 27 საუკუნეზე მეტს ითვლის, რამაც ჩამოაყალიბა მისი უნიკალური სახე და კულტურული საფეხურების სიმრავლე. ნეაპოლის ისტორიული ცენტრი ევროპის ერთ-ერთი უდიდესია და 17 კვ. კმ-ზე ვრცელდება – წარმოუდგენელი ლაბირინთი ვიწრო ქუჩებისა, მოედნებისა, ეკლესიებისა და სასახლეებისა, რომლებიც სხვადასხვა ეპოქას ეკუთვნისitalia.it. სწორედ ამ მიზეზით, ნეაპოლის ისტორიული ცენტრი UNESCO-ს მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაშია შეყვანილი 1995 წლიდანitalia.it.  

ნეაპოლის მონახულება ნიშნავს ოცდაათ საუკუნეზე მეტი ისტორიის გავლას ყოველ ნაბიჯზე: აქ ერთმანეთს მისდევს ძველი ბერძნული ნეოპოლისის ნაშთები, რომაული ხანის ნაგებობები (ქვეშაფენილ ქალაქქვეშა კატაკომბებსაც კი ნახავთ), შუა საუკუნეების ნორმანული, ანჟუიანი და არაგონული მმართველების დროს აღმართული ეკლესიები და ციხეები, აღორძინების და ბაროკოს ეპოქის დიდებული სასახლეები, უფრო ახლო წარსულის – ნეაპოლიტანური ბურბონების სამეფოს პერიოდის – უზარმაზარი ნაგებობები. ქალაქის „სული“ განცდილია მის ძველ კვარტალებში სეირნობისას: Spaccanapoli (სპაკანაპოლი – სწორი ქუჩა, რომელიც ქალაქს „გახლეჩს“), Quartieri Spagnoli (ესპანური კვარტლები), Via dei Tribunali – აქ ქუჩის ცხოვრება დუღს; აივნებზე თეთრეულის ფარდაგები შრება, ქუჩის კუთხეებში მწვადი პიცას ფენენ, ყველგან სკუტერების ზუზუნი ისმის და მხიარული ნეაპოლიტანური დიალექტით ძახილი. ვინმესთვის შესაძლოა ნეაპოლი ქაოტურად და უწესრიგოდაც გამოჩნდეს, მაგრამ სწორედ ამ ქაოსშია ქალაქის ჯადოსნურობა – ეს არის „მოვლენა“, რომელსაც ან შეიყვარებთ, ან ძლიერ გაოცდებით, მაგრამ გულგრილს არ დაგტოვებთ.  

ქალაქში უამრავი ღირსშესანიშნაობაა. ნეაპოლის მთავარი მოედანია Piazza del Plebiscito, რომელიც გარშემორტყმულია ნეოკლასიკური პორტიკებით. ერთ მხარეს დგას სამეფო სასახლე (Palazzo Reale) – ნეაპოლიტანელი მეფეების ყოფილი რეზიდენცია, სადაც მუზეუმია გახსნილი, ხოლო მოპირდაპირე მხარეს ჩანს 圣 Francesco di Paola-ს ბაზილიკა, პანთეონს მიმსგავსებული მრგვალი ტაძარი. ქალაქის სანაპიროზე აღმართულია შუა საუკუნეების ციხე-სიმაგრეები – Castel Nuovo (ანუ Maschio Angioino) – ანჟუიანთა დინასტიის მიერ აშენებული imposing სასახლე ხუთ მრგვალ კოშკით, რომელიც ახლა მუზეუმადაა ქცეული, და Castel dell’Ovo („კვერცხის ციხე“) – ნაპირზე ზღვის წყლებში შესული პატარა ნახევარკუნძულის ციხე, ლეგენდის მიხედვით სახელწოდება მიიღო ჩადო მოკლე სასწაული კვერცხიდან, რომელიც მის ფუნდამენტშია ჩამარხული. ზემო ქალაქში, ვომეროს ბორცვზე მდებარე Castel Sant’Elmo – უზარმაზარი ზურმუხტის ფორმის ციხე – საუკეთესო ადგილია პანორამული ხედისთვის (ზემოთ მოცემულ სურათზეც აქედან არის ხედია გადაღებული).  

ნეაპოლი ცნობილი მუზეუმებითა და ხელოვნების ნიმუშებით. აუცილებლად ეწვიეთ ნეაპოლის არქეოლოგიურ მუზეუმს – ერთ-ერთ მსოფლიოს უმნიშვნელოვანესს, რომელიც ანტიკური რომისა და პომპეის არტეფაქტების შეუფასებელ კოლექციას მოიცავს. აქ ნახავთ პომპეიდან და ჰერკულანუმიდან ამოღებულ მოზაიკებს, სკულპტურებს (მათ შორის ფარნესეს ცნობილი მარმარილოს კოლექციას) და ათასობით ნივთს, რომლებიც ორ ათასი წლის წინანდელ ყოველდღიურ ცხოვრებაზე გვიყვება. ხელოვნების მოყვარულები არ უნდა გამოტოვონ Capodimonte-ს მუზეუმი – ყოფილი სამეფო სასახლე ქალაქის ზემოთ, რომელსაც გარშემორტყმული აქვს უზარმაზარი პარკი. კაპოდიმონტეს გალერეა იტალიის ერთ-ერთი უმდიდრესი სამხატვრო გალერეააგახლავთ – აქ ნახავთ რაფაელის, ტიციანის, კარავაჯოს და სხვა დიდოსტატების ტილოებს. ქალაქის უამრავ ეკლესიაში ნამდვილი საგანძურებია დამალული: მაგალითად, Sansevero-ს საგვარეულო ეკლესიის კაპელაში შეეგებებათ ჯუზეპე სანმარტინოს მარმარილოს ქანდაკება „ფარდაგადაფარებული ქრისტე“ – საოცრად რეალისტური და მომნუსხველი ნამუშევარი, რომელიც მრავალი ტურისტის ჩამოსვლის მიზეზია ნეაპოლში.  

ნეაპოლის ხსენებისას ვერ აუვლით გვერდს პიცას – ეს ქალაქი ხომ პიცა მარგერიტას დაბადების ადგილია. ლეგენდის მიხედვით, 1889 წელს პიცაიოლო რაფაელე ესპოზიტომ დაამზადა პიცა ლაჰტოვში პომიდვრით, მოცარელათი და ბაზილიკით (იტალიის დროშის ფერებში) ნეაპოლში მყოფი იტალიის დედოფლის, მარგერიტას საპატივსაცემოდ, და ამ პიცას მისი სახელი უწოდაitalia.it. მიუხედავად იმისა, რომ მსგავსი პიცა უკვე არსებობდა მანამდეც, ეს ლამაზი ამბავი ნათლად აჩვენებს, რაოდენ მნიშვნელოვანია ნეაპოლისთვის პიცა. ქალაქში ათასობით პიცერიაა – აქ შეგიძლიათ დააგემოვნოთ ნამდვილი ნაპოლიტანური პიცა, თხელი რბილი ცომით და ქერქზე ოდნავ დაფუფქული, კვამლის სურნელით შეზავებული. ცნობილი პიცერიებია მაგალითად „Da Michele“ (გახმიანებული „Eat Pray Love“ ფილმით) ან „Sorbillo“ – სადაც შესაძლოა რიგში დგომაც მოგიწიოთ, მაგრამ გარწმუნებთ, ღირდა. ნეაპოლიტანური სამზარეულო პიცით არ შემოიფარგლება: ცადეთ პასტა ალა ჯენოვეზე (ხახვით ნელთით დაორთქლილი ხორცის სოუსით), sfogliatella – ფენოვანი ნაჭუჭის ფორმის ტკბილეული რიკოტის კრემით, და რა თქმა უნდა, სასმელიდან – ძლიერი ნეაპოლიტანური ესპრესო და ლიმონჩელო (ლიმონის ლიქიორი, ახლოს მდებარე სორენტოდან).  

ნეაპოლის სიახლოვეს არანაკლები საგანძურებია: თუ დრო გექნებათ, მოინახულეთ პომპეი – ვეზუვის ამოფრქვევით განადგურებული რომაული ქალაქის ნანგრევები ნეაპოლისგან 30 კმ-ში. ეს არის ღია ცის ქვეშ მუზეუმი, სადაც ძველი ქუჩები, ვილები მოზაიკებით, აბანოები და ამფითეატრიც კი შესანახად შემორჩა – იქ მოხეტიალე იგრძნობთ, თითქოს საუკუნეების წინანდელ ცხოვრებაში მოხვდით. ასევე, ნეაპოლთან ახლოსაა ლამაზი ამალფის სანაპირო (Positano, Amalfi, Ravello) და მომხიბვლელი კუნძულები – კაპრი, ისკია – სადაც ერთი დღის ექსკურსიაც კი ზღაპრულ შთაბეჭდილებებს დაგიტოვებთ. თუმცა ერთ კვირაში, ალბათ, მთლიანად ნეაპოლში დარჩენა უფრო რეალურია, ხოლო დამუკიდებულად ამ ადგილებისთვის ცალკე დაბრუნდებით.  

ნეაპოლი განსაკუთრებული ქალაქია, შესაძლოა უსაშველოდ ქაოსური და ხმაურიანიც, მაგრამ სრულიად ავთენტური და გულწრფელი. აქ იგრძნობთ ნამდვილ იტალიურ სულიერებას – ცხოვრებით სავსე ქუჩებს, გულღია და ცხელი ტემპერამენტის მქონე ადგილობრივებს, რომლებიც „კი“-ს ნაცვლად „ოი“-ს გეტყვიან (ნეაპოლიტანური დიალექტი), და უზომო სიყვარულს საკუთარი ქალაქისადმი. ნეაპოლში ერთი დღე შეიძლება საკმარისი არ აღმოჩნდეს და არც არის – თუმცა თუ ერთკვირიან მოგზაურობას შეიტანთ ამ ქალაქს, დარწმუნებული იყავით, იგი თქვენი იტალიური თავგადასავლის ერთ-ერთ ყველაზე ფერად და ემოციურ ნაწილად იქცევა.

მოგზაურობის სტილების შედარება: ბიუჯეტური vs პრემიუმი vs საოჯახო

იტალიაში მოგზაურობა შესაძლებელია როგორც მცირე ხარჯებით, ასევე სრული კომფორტით ან ოჯახური საჭიროებების გათვალისწინებით. ეს სამი სტილი მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს თქვენს ბიუჯეტს, საცხოვრებლის ტიპს, გადაადგილების საშუალებებსა და აქტივობების არჩევანს. ქვემოთ შედარებით მაგიდაში წარმოგიდგენთ ძირითად განსხვავებებს ბიუჯეტური, პრემიუმი და საოჯახო მოგზაურობის ვარიანტებს შორის ერთკვირიანი ტურისთვის:

ზემოთ მოცემული ცხრილი, რა თქმა უნდა, ზოგადია – რეალურ მოგზაურობაში შესაძლებელია ელემენტების შერევაც. მაგალითად, ზოგი პრემიუმ მოგზაური ქალაქებში ტაქსის ნაცვლად სიამოვნებით დაისვენებს ფეხით ან ველოსიპედით, ხოლო ზოგიერთი ბიუჯეტური მოგზაური რომელიმე ერთ მნიშვნელოვან ღირშესანიშნაობაზე თანხას არ დაიშურებს. ასევე, ოჯახთან ერთად მოგზაურობისას შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ ბავშვები უჩვეულოდ მშვიდად იტანენ მუზეუმებს და მეტი ადგილის ნახვაც შეძლოთ, ან პირიქით – დაგჭირდეთ მარშრუტის კიდევ უფრო გამარტივება. მთავარია გვესმოდეს, რა არის პრიორიტეტი თითოეული სტილისთვის: ბიუჯეტურსთვის – მეტი დანახვა ნაკლები ხარჯით; პრემიუმისთვის – კომფორტი, ექსკლუზიურობა და დროის ეფექტური გამოყენება ფულადი რესურსის ხარჯზე; საოჯახოსთვის – ბავშვების კეთილდღეობა, უსაფრთხოება და ყველასთვის სახალისო გამოცდილება.  

ფინანსური თვალსაზრისით, კვლევები აჩვენებს, რომ ბიუჯეტური მოგზაური იტალიაში საშუალოდ დღეში დაახლოებით €70-90 ხარჯავს, საშუალო კატეგორია – €200-250, ხოლო პრემიუმ/ლუქს კლასის მოგზაურისთვის ხარჯები €500-მდეც და მეტიც აღწევსbudgetyourtrip.com. რაც შეეხება ოჯახებს, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ჯგუფურად მოგზაურობა პირფასად უფრო იაფი გამოდის – განსაცდელად, ოთხსულიანი ოჯახისთვის ერთკვირიანი ტურის ფასი შეიძლება ოდნავ მეტი იყოს ვიდრე ორი პრემიუმ მოგზაურისთვის, რადგან განსახლება და გარკვეული სერვისები იზიარება, ხოლო ბავშვებისთვის ხშირია ფასდაკლებები ტრანსპორტსა და შესასვლელებზეbudgetyourtrip.com.  

იმისთვის, რომ თქვენმა ერთკვირიანმა მოგზაურობამ იტალიაში საუკეთესოდ ჩაიაროს, გონივრულია წინასწარ განსაზღვროთ რა სტილს ან სტილების კომბინაციას აწარმოებთ. შესაძლებელია, რომ მაგალითად, ზოგ სფეროში დაზოგოთ (ვთქვათ, საშუალო კლასის სასტუმრო აირჩიოთ, მაგრამ აიღოთ კერძო გიდი რომში პრიორიტეტული მუზეუმებისთვის) – ეს თქვენი პირადი პრეფერენციების საკითხია. მთავარი კი, რაც უნდა გვახსოვდეს: იტალიაში შესაძლებელია ეფექტურად მოგზაურობა ნებისმიერი ბიუჯეტითbudgetyourtrip.com. არსებობს როგორც იაფი ჰოსტელები, ასევე უძვირესი სასტუმროები; უფასო ქალაქგიდები და ძვირადღირებული VIP ტური; პიცის ნაჭერი ქუჩაში €5-ად და დახვეწილი ვახშამი სამვარსკვლავიან რესტორანში €300-ად. საბოლოოდ, თქვენი მოგზაურობის ხარისხი განისაზღვრება არა მხოლოდ დახარჯული ფულით, არამედ რამდენად სწორად დაგეგმავთ და მოარგებთ ტურს თქვენს ინტერესებსა და საჭიროებებს. შემდეგ თავში სწორედ ამგვარ პრაქტიკულ რჩევებზე ვისაუბრებთ.

პრაქტიკული რჩევები ტურის დაგეგმვისთვის

ერთკვირიანი ტური იტალიაში მოითხოვს კარგად გააზრებულ Organization-ს, რათა შეზღუდულ დროში რაც შეიძლება მეტი успو მოასწროთ და კომფორტულად იმგზავროთ. ქვემოთ წარმოგიდგენთ მნიშვნელოვან რჩევებს მარშრუტის დაგეგმვაზე, ტრანსპორტის გამოყენებაზე, Electronic-რუკებსა და აპებზე, ასევე გიდიან ტურებსა და ბილეთების დაჯავშნაზე.

მარშრუტის დაგეგმვა – რეალისტური და მოქნილი გეგმა

1. არ გადაიტვირთოთ ზედმეტი ადგილებით. მიუხედავად იმისა, რომ იტალიაში უამრავი შესანიშნავი ადგილია, ერთ კვირაში ფიზიკურად ვერ მოასწრებთ ყველაფერს. სჯობს აირჩიოთ მაქსიმუმ 2-4 ქალაქი/რეგიონი და მათ კარგად მიაწვდინოთ ყურადღება. მაგალითად, პოპულარული მარშრუტია „რომი–ფლორენცია–ვენეცია“, რომელიც სამი ქალაქის მონახულებას მოიცავს 7 დღეში. სხვა ვარიანტია „რომი–ნეაპოლი და ამალფის სანაპირო“ ან „მილანი–ვენეცია–ლაგოს რეგიონი“ და ა.შ. ოჯახთან ერთად მოგზაურებისათვის განსაკუთრებით plარაქტიკულია ხარისხი რაოდენობის ნაცვლად – ჯობს ნაკლები ქალაქი ნახოთ, მაგრამ იქ მშვიდად და სასიამოვნოდ გაატაროთ დროtheeverymom.com. პატარა ბავშვებით ერთკვირიან ტურში ოპტიმალურია მხოლოდ 2 ან 3 ლოკაციის არჩევა, რათა ყოველდღე სასტუმროს შეცვლა და მანძილებზე სირბილი არ მოგიწიოთ (ამან ბავშვები შეიძლება დააღალატოს და დაღალოს)theeverymom.com. მაგალითისთვის, იტალიაში მცხოვრები ამერიკელი დედა გვირჩევს, რომ ერთი კვირით ჩამოსულმა ოჯახმა ერთ რეგიონზე კონცენტრირება სჯობს – რომში დარჩენა მთელი პერიოდი ან ტოსკანაში 7 დღითtheeverymom.com, ვიდრე ყოველდღე ახალი ქალაქისკენ გადაადგილება.  

2. გასათვალისწინებელია სასურველი ინტერესები. თუ თქვენ უფრო ისტორია და მუზეუმები გაინტერესებთ – რომში და ფლორენციაში მეტი დრო გაატარეთ; თუ რომანტიკა და უნიკალურობა – ვენეციას მინიმუმ 2 დღე მიართვით; თუ გასტრონომია – თქვნი მარშრუტი შეიძლება ემთხვეოდეს ემილია-რომანიას (სადაც ბოლონია, პარმა და მოდენა თავისი დელიკატესებითაა) ან ნეაპოლის მიმართულებას; თუ მოდა და ღამის ცხოვრება – მილანს და شاید რომეს დაუთმეთ ყურადღება. შეადგინეთ თქვენს ინტერესებზე მორგებული სია და მარშრუტიც ამის მიხედვით მოყალიბეთ. მაგალითად, ოჯახით რომ ταξობთ და ბავშვებს ზღვა უყვართ, შეგიძლიათ ერთკვირიან გეგმაში ერთი დღით ყურსღვენიშოთ „Cinque Terre“-ზე ან ადრიატიკის სანაპიროზე. თუ თქვენ არქეოლოგია გაინტერესებთ, შეგიძლიათ ნეაპოლთან პომპეი და ჰერკულანუმიც კი ჩართოთ მარშრუტში. მთავარია – წინასწარ დაწეროთ სავარაუდო პროგრამა და შეაფასოთ, რეალისტურია თუ არა იგი დროში. Google Maps-ზე შეგიძლიათ distances (მანძილების) შემოწმებაც – მაგალითად, რომიდან ფლორენციამდე მატარებლით 1.5 საათიაuntolditaly.com, ხოლო ავტობუსით 3+ საათი; ვენეციიდან მილანამდე მატარებლით 2.5 საათია, ხოლო მანქანით შეიძლება 3.5-4 საათი. ეს ცოდნა დაგეხმარებათ, შეაფასოთ, დღეს განა ხუთი ქალაქის მოვლის შანსი გაქვთ.  

3. დატოვეთ დრო დასვენებისთვის და სპონტანურობისთვის. ხშირად ტურისტები იტალიაში მოგზაურობისას იმდენად იხიბლებიან ყველა ადგილის ნახვის სურვილით, რომ გრაფიკს წუთამდე ავსებენ. მაგრამ ზოგი რამ ხდება – თქვენ შეიძლება მოგინდეთ უფრო დიდხანს დარჩენა რომელიმე მცირე ქალაქში, ან, პირიქით, ამინდმა შეგაფერხოთ. სჯობს გქონდეთ „სარეზერვო“ თავისუფალი დრო – მაგალითად, ერთ დღეში მხოლოდ დილისა და შუადღის აქტივობები დაგეგმეთ, საღამო კი სასიამოვნო სეირნობისთვის და იმპროვიზაციისთვის დაიტოვეთ. განსაკუთრებით ოჯახებთან, „თავისუფალი დღეები“ აუცილებელია – როგორც ზემოთ ოჯახური რჩევებისას ვახსენეთ, ბავშვებთან მოგზაურობისას არ დაგეგმოთ სრული შვიდივე დღე აქტიურადtheeverymom.com. შესაძლოა ყველაზე სასიამოვნო წუთები იმ გაუთვალისწინებელ წუთებში დაგიდგეთ, როცა უბრალოდ ბოდიალობთ ქუჩაში ლოკალურ პარკში ან უცებ საოცარ პატარა რესტორანს გადააწყდებით. დატოვეთ სივრცე ასეთი მომენტებისთვის.  

4. გაითვალისწინეთ სეზონი და ღონისძიებები. თუ სასურველი ტურისტული ობიექტი (მუზეუმი, პარკი და ა.შ.) რომელიმე დღეს დახურულია, თქვენი გეგმა უნდა შეესაბამებოდეს ამას. მაგალითად, იტალიაში ზოგ მუზეუმს ორშაბათი დასვენების დღე აქვს. ასევე რომის პაპი ზოგჯერ ოთხშაბათს საჯარო აუდიენციას მართავს წმ. პეტრეს მოედანზე – ამ დღეებში ვატიკანის მიდამოებში განსაკუთრებული ხალხმრავლობაა. ფლორენციაში, თუ „უფიცის გალერეაში“ წასვლა გსურთ, წინასწარ დაჯავშნეთ (თორემ ნანატრი ტიკეტი შეიძლება ვეღარ იშოვოთ ადგილზე). შემოწმეთ ქალაქების ოფიციალური კალენდრები, იქნებ თქვენს ჩამოსვლას რომელიმე ფესტივალი ემთხვევა – მაგალითად, ვერონაში ზაფხულში ოპერის ფესტივალია არენაზე, სიენაში – პალიო (ცხენების დოღი შუა ქალაქში). ასეთი ღონისძიებები შეიძლება მოგეხმაროთ მოგზაურობის პერიოდის არჩევაშიც ან მინიმუმცენი აყვანაში, რათა იცოდეთ რასთან გექნებათ საქმე (ფესტივალის გამო სასტუმროები და ტრანსპორტი უფრო დატვირთული იქნება).

გადაადგილება იტალიაში – მატარებლები, ავტობუსები და სხვ.

იტალიაში მოგზაურობის საუკეთესო საშუალება მატარებელია – განსაკუთრებით, თუ ძირითადად ქალაქებს ათვალიერებთ. იტალიის რკინიგზის ქსელი ძალიან განვითარებულია და მოიცავს როგორც სწრაფმავალი inter-city მატარებლებს, ისე რეგიონულ ელექტრომატარებლებს, რომლებსაც პატარა ქალაქებშიც მიყავხართuntolditaly.com. სწრაფმავალი მატარებლები (Frecciarossa, Frecciargento, Frecciabianca – ყველა Trenitalia-ს, და ასევე Italo კომპანია) საათში 250-300 კმ სიჩქარით მოძრაობენ და مثال რომიდან ფლორენციამდე 280 კმ გზას დაახლოებით 1 საათსა და 30 წუთში ფარავენuntolditaly.com. მართალია, მატარებელი მანქანაზე ძვირი შეიძლება ჩანდეს, მაგრამ გაითვალისწინეთ, რომ სადგურები ქალაქის ცენტრშია (გადასვლა არ გიწევთ აეროპორტიდან ან შორიახლიდან) და დრო გიზოგავთ – მანქანით იგივე გზას მინიმუმ ორჯერ მეტი დრო უნდა და ავტოსადგომების დრო-ნერვებიც ემატებაuntolditaly.com. მატარებელში კომფორტულად იჯდებით, გაქვთ მობილურის დასამუხტი სოკეტები, უფასო WiFi ზოგ ხაზზე და ბარ-ვაგონიც კი ლუჩა-სასმელითuntolditaly.com. ბარგს დაამახსოვრებთ ზემოდან თაროებზე ან ვაგონის ბოლოში სპეციალურ საკიდებზე. ბილეთები უმჯობესია წინასწარ დაჯავშნოთ ონლაინ, განსაკუთრებით სწრაფმავალ ტრენებზე, რადგან უკეთესი ტარიფები დაგხვდებათ (გაზავონ 2-3 თვით ადრე შესაძლოა 2-3-ჯერ იაფი იპოვოთ ბილეთი, ვიდრე გამგზავრებამდე ერთი დღით ადრე შეძენისას). მოძიებისთვის შეგიძლიათ გამოიყენოთ Trenitalia-ს ან Italo-ს ოფიციალური საიტები, ან მოსახერხებელი Omio აპი, რომელიც ორივე კომპანიის reysebs გაფილტრავსuntolditaly.com. წინასწარ ბილეთის შეძენა ასევე გააიოლებს თქვენს განრიგის დაცვას – გეცოდინებათ კონკრეტული მატარებლის დრო და ადგილის ნომერი.  

მატარებლის გარდა, ავტობუსებიც (განსაკუთრებით FlixBus) ფართოდ ხელმისაწვდომია, ზოგჯერ კი აუცილებელიც, თუ ისეთ ადგილას მიემგზავრებით, სადაც სარკინიგზო ხაზები არ მიდის (მაგ. მცირე ქალაქები ან სამხრეთ რეგიონები). FlixBus გერმანული დაბალბიუჯეტიანი ავტობუსების ქსელია, რომელიც იტალიაშიც ახორციელებს რეისებს ძირითად და მცირე ქალაქებს შორისuntolditaly.com. ფლიქსბასის ავტობუსები საკმაოდ კომფორტულია (რბილი დასაჯდომები, კონდიციონერი, ზოგში WiFi-ც კი), და ძალიან იაფი არჩევანია მათთვის, ვისაც დრო აქვს, მაგრამ სურს ფულის დაზოგვა – მაგალითად, მატარებლის ბილეთი რომი-ვენეცია შეიძლება €60-80 ღირდეს, ხოლო FlixBus-ით ამავე გზაზე €20-25-ად წახვიდეთ (უბრალოდ მოგზაურობის დრო მატარებლის ~4 საათის ნაცვლად ავტობუსით ~7 საათია). ერთმა მოგზაურმა აღნიშნა, რომ მან FlixBus-ზე მხოლოდ €17 გადაიხადა ბილეთში, მაშინ როცა იმავე მარშრუტზე მატარებელი €70 იყოitsevamarie.blogspot.com. უარყოფითი მხარეები: ავტობუსი უფრო ნელია და გზაზე მოხვედრა შესაძლოა საცობებზეც იყოს დამოკიდებული; გარდა ამისა, FlixBus სადგურები ხშირად ცენტრში არ არის (მაგ. რომში Tiburtina-ს სადგურთანაა). ზოგადად, გამოცდილ მოგზაურებს ურჩევენ, მატარებელი გამოიყენონ ყველგან, სადაც შესაძლებელია – „ტრენები უფრო ხშირი, სწრაფი და მოსახერხებელია, ვიდრე ავტობუსები იტალიაში“fodors.com, ხოლო ავტობუსი მხოლოდ იქ, სადაც მატარებელი არ მიდის ან მნიშვნელოვნად იაფია და დრო არ გაწუხებთ. მაგალითად, სამხრეთ იტალიისบาง რეგიონებში (პულიას ზოგ ქალაქში) მატარებლის ხაზი არც მიდის, ამიტომ ავტობუსი ერთადერთი გამოსავალიაuntolditaly.com.  

თუ გეგმავთ ქალაქიდან ქალაქში გასვლას გვიან ღამით, ზოგჯერ ღამის ავტობუსი თუ მატარებელიც შეიძლება იყოს ვარიანტი (ეს დაზოგავს სასტუმროს ერთ ღამესაც ბიუჯეტურ მოგზაურთათვის). თუმცა გაითვალისწინეთ, რომ ღამის მგზავრობამ შეიძლება ძალების დაკარგვა გამოიწვიოს, ამიტომ თუ მეორე დღეს სიარულს აპირებთ, დაფიქრდით, ღირს თუ არაeconomy sleep-ის ხარჯზე.  

მათთვის, ვისაც სასურველია ამომწურავი შედარება სხვადასხვა ტრანსპორტის ვარიანტებს შორის (მატარებელი, ავტობუსი, მანქანა და თვითმფრინავი), ძალიან გამოსადეგია Rome2Rio აპლიკაცია ან ვებგვერდი. თქვენ შეყავთ გამგზავრების და დანიშნულების ადგილი და სისტემა გაჩვენებთ ყველა შესაძლო გზას – მატარებლის განრიგებს, ავტობუსების, ფრენების და მანქანით დროზეც ინფორმაციას ფასების ჩათვლითuntolditaly.com. ანალოგიურად, Google Maps-შიც
Google Maps და Rome2Rio დაგეგმვაში დიდ დახმარებას გაგიწევთ. Google Maps-ში საძიებო მიმართულების ასარჩევად შეგიძლიათ ტრანსპორტის ხატულებიდან (მატარებელი/ავტობუსი, მანქანა, თვითმფრინავი) კონკრეტულს დააჭიროთ და ნახავთ რამდენიმე ვარიანტს დროისა და ღირებულების მითითებიuntolditaly.com】. მაგალითად, რომი-ფლორენციის ჩასვლა Google Maps-ში გვიჩვენებს, რომ მატარებლით 1 საათი 44 წუთია, ხოლო მანქანით – დაახლოებით 3 საათი (280 კმ გზაზეuntolditaly.com】. Rome2Rio კი დამატებით გაჩვენებთ კომბინირებულ მარშრუტებს: მაგალითად, თუ სასურველ ქალაქს მატარებელი არ უკავშირდება, შემოგთავაზებთ ავტობუსით ან მანქანით გადაადგილების მონაკვეთს. ეს ონლაინ ხელსაწყოები ძალიან გამოსადეგია, რომ წინასწარ შეაფასოთ მგზავრობის დრო, ფასი და საუკეთესო გზა თქვენი მარშრუტის თითოეული გადასვლისთვიuntolditaly.com】.  

ქალაქებში გადაადგილებისთვის იტალიაში საზოგადოებრივი ტრანსპორტი ფართოდ ხელმისაწვდომია. რომში, მილანში, ნეაპოლში მეტროს ხაზები და ავტობუსების ქსელი დაგეხმარებათ სწრაფად მიაღწიოთ ღირსშესანიშნაობებს. საკმარისია გადმოწეროთ Citymapper ან გამოიყენოთ იგივე Google Maps ღრმაც შიგნით ქალაქში ორი წერტილის დასაკავშირებლად – ის გაჩვენებთ რომელ ავტობუსს ან მეტროს ხაზს უნდა გაყვეთ და რამდენ ხანში მიხვალთ. აღსანიშნავია, რომ *Citymapper აპლიკაცია მუშაობს იტალიის დიდ ქალაქებში (მილანი, რომი, ფლორენცია, ვენეცია და სხვ.) და რეალურ დროში გაწვდით ინფორნაციას ტრანსპორტის შესახებcommunity.ricksteves.com】 – მაგალითად, რომში რომელ ხაზზე რა დროით დაგვიანებაა ან მილანში რომელი ტრამვაი მალე მოვა თქვენს გაჩერებაზე. სატრანსპორტო ბილეთები შეგიძლიათ შეიძინოთ მეტროსადგურებზე, თამბაქოს ჯიხურებში (Tabacchi) ან აპებზე (ზოგ ქალაქს თავისი ოფიციალური აპი აქვს, მაგალითად რომში „ATAC“), და ხშირ შემთხვევაში City Pass-ებიც არსებობს ტურისტებისთვის. მაგ., რომში Roma Pass 72-საათიანი ბარათია, რომელიც მოიცავს მუზეუმების მონახულებასაც (ორ უფასო შესვლას) და შეუზღუდავ მგზავრობას მეტროთი/ავტობუსით – თუ ბევრს მოძრაობთ, ასეთი პასით ფულის დაზოგვა შეიძლება. ვენეციაში უმეტესად ფეხით ივლით, მაგრამ თუ რამდენიმე კუნძულის ნახვას აპირებთ, ჯობს ACTV-ს ვაპორეტოს (საზოგადოებრივი სამგზავრო ნავის) აბონემენტი აიღოთ 24 ან 48 საათით, რადგან ერთჯერადი ბილეთი ძვირი ღირს (€7.5 75 წუთისთვის), ხოლო დღე-ღამური პასი ~€20-ად უფრო ეკონომიურია თუ 3-4-ჯერ მაინც გაივლით ნავით.  

დაბოლოს, მანქანის ქირაობა – ღირს თუ არა? ერთკვირიან ქალაქებზე ორიენტირებულ ტურში, სჯობს ავტომობილი არ იქირავოთ, რადგან იტალიურ დიდ ქალაქებში მანქანა ორმხრივად პრობლემურია: მძღოლებისთვის – საცობები და პარკინგის დეფიციტი, ქვეითებისთვის კი უფრო სასიამოვნოა გარემო მანქანების გარეშე. მილანში, რომში, ფლორენციაში ცენტრალური ზონები ზოგჯერ ZTL (შეზღუდული მოძრაობის ზონები) სტატუსითაა, სადაც ნებართვის გარეშე მანქანით ვერ შორდებით (სასტუმროები ზოგჯერ აძლევენ ნებართვას სტუმრებს, თუმცა უმჯობესია თავიდან აიცილოთ). მანქანის ქირაობა რეკომენდებულია თუ თქვენ სოფლის მხარეების ან პატარა ქალაქების ნახვა გაქვთ გეგმაში – მაგალითად, ტოსკანაში ქვეყნის გზებზე მოგზაურობა ღვინის სოფლებში, ან სიცილიაზე სანაპიროებიდან სიმინიან სოფლებს შორის მოძრაობა. ასეთ შემთხვევაში, მას შემდეგ რაც დიდ ქალაქს დაათვალიერებთ მატარებლით, შეგიძლიათ იქირავოთ მანქანა და გაუყვეთ გზატკეცილებს. გაითვალისწინეთ, რომ ევროპაში ავტომობილების ქირაობა 25 წელზე უმცროს პირებზე უფრო ძვირია (ახალძღოლის გადასახადი), საწვავის ფასიც მერყეობს (€1.8-2 ლიტრზე), ხოლო ავტობანის გადახდაც გათვალისწინებული უნდა გქონდეთ.

რუკები და ნავიგაცია – ონლაინ ინსტრუმენტები

როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, Google Maps და Citymapper იქნებიან თქვენი საუკეთესო მოკავშირეები ქალაქების მოძრაობაში. რაც შეეხება ოფლაინ რუკებს, შეგიძლიათ Google Maps-შივე წინასწარ გადმოწეროთ შესაბამისი ქალაქის რუკა ოფლაინ რეჟიმში გამოსაყენებლად (იქნება ეს თბილისის ცენტრი, ლილოს ბაზარი თუ ლაქშერი აპები).  

გარდა ქალაქისა, რეგიონთაშორისი მარშრუტის დაგეგმვისასაც რეკომენდებულია Rome2Rio – ის გიჩვენებთ მატარებლის, ავტობუსის, თვითმფრინავის და მანქანის ვარიანტებს დროითა და ფასიuntolditaly.com】. ასევე, იპოვნით, თუ ქალაქში აეროპორტიდან როგორ უფრო იაფად მოხვდეთ ცენტრში (მარომისთვის Rome2Rio-მ შეიძლება გვიპოვოს ტერმინის სადგურამდე Terravision-ის ავტობუსი €6-ად ან მატარებელი €14-ად და თქვენ აირჩევთ სასურველს).  

თუ გადაწყვეტთ ფეხით ბევრი სეირნობას (რაც რეკომენდებულია, რადგან იტალიური ქალაქების ძველი უბნები მცირე რადიუსში ატევს უამრავ საოცრებას), შეგიძლიათ გამოიყენოთ აპები, რომლებიც ნაბიჯების დასათვლელად და მარშრუტის ჩასაწერად გამოგადგებათ (მაგ. MapMyWalk ან Strava). თუმცა გამარტივებული ვარიანტია Google Maps-ის „ფეხით“ რეჟიმი – ის საკმაოდ ზუსტად მიუყვება ქალაქის ქუჩებს და სულ მცირე ხარვეზით თუ შეცდომთ, რომლიც შეიძლება აღმოაჩინოთ (მაგალითად, ვენეციაში ხანდახან ბიძზე გადასასვლელად არასწორ სავალს გაგაყოლოთ, მაგრამ ადგილობრივების კითხვისას ან უბრალოდ გარკვევით და ხედვით ამას გამოასწორებთ).  

შეჯამებად: ტექნოლოგიები მაქსიმალურად გამოიყენეთ – ეს დაზოგავს თქვენს დროსა და ნერვებს. იტალია, მართალია, ძველი კულტურების ქვეყანაა, მაგრამ თანამედროვე apps-ებით სავსეა და ტურისტებისთვის პირობებს უწყობს: სადგურებზე ელექტრონული ტაბლოები და ინგლისურენოვანი ხმოვანი შეტყობინებებიც დაგხვდებათ, მეტროში ავტომატები – ინგლისური ენით, და ასე შემდეგ. სჯობს მოგზაურობამდე ცოტა გაერკვეთ ამ სისტემებში (მაგ. უყუროთ Youtube-ვიდეოს „How to use Italian trains“ და მსგავსი) – ადგილზე ბევრად უფრო თავდაჯერებული იქნებით.

გიდიანი ტურები და თემატური აქტივობები

იტალიის მდიდარმა ისტორიულმა და კულტურულმა მემკვიდრეობამ წარმოშვა ტურების დიდი ბაზარი – აქ შეძლებთ ნებისმიერი თემატიკის და ფორმატის ტურის პოვნას: იქნება ეს ისტორიული ექსკურსია ცნობილი ძეგლების გარშემო, გასტრონომიული ტური ქუჩის საკვების დასაგემოვნებლად, ღვინის ტური სოფლებში, ველო-ტური ქალაქის პარკებში თუ სამზარეულოს მასტერკლასი. ერთკვირიან მოგზაურობაში გიდიანი ტური რამდენიმე მიზეზით არის კარგი იდეა:

• დროში მოგება და ხალხმრავლობის თავიდან არიდება: პოპულარულ ადგილებში (როგორიცაა კოლოსეუმი, ვატიკანის მუზეუმები, უფიცის გალერეა ფლორენციაში) რიგები შეიძლება საათობით გაგრძელდეს. ბევრი ტური გთავაზობთ Skip-the-line (რიგის გამოცდის) ბილეთებს, რაც ნიშნავს, რომ ჯგუფთან ერთად გვერდს აუვლით საერთო რიგს და პირდაპირ შეხვალთ ობიექტზე. მაგალითად, კოლოსეუმში ზოგჯერ 1.5-საათიანი რიგია ზაფხულში, ხოლო ტურით მისულ ჯგუფს ცალკე შესასვლელიდან 10 წუთში შეჰყავთ. ეს განსაკუთრებით ღირებულია შეზღუდული დროის მოგზაურისთვის.

• ღრმა გაგება: პროფესიონალი გიდი ახალ სიცოცხლეს შთაბერავს ქვებს და ტილოებს. როდესაც ფორუმზე დადიხართ, შეიძლება უბრალოდ ნანგრევები გეჩვენოთ ირგვლივ, მაგრამ გიდის ნაამბობმა – სადაც იდგა ცეზარის სხეული ან როგორ სიტყვით გამოვიდა მარკუს ანტონიუსი – ეს ყველაფერი გაცოცხლდება. თუ ისტორიაში გაღრმავება გსურთ, გიდის მიერ მოყოლილი ანეკდოტები და დეტალები მოგზაურობას ბევრად უფრო დამამახსოვრებელს გახდის.

• ლოგისტიკური გამარტივება: ტურის დროს თქვენ არ ფიქრობთ, როგორ მიხვიდეთ აქედან იქამდე – ორგანიზატორი ამაზე ზრუნავს. მაგალითად, თუ ერთ დღეში გინდათ პომპეისა და ამალფის სანაპიროზე სტუმრობა ნეაპოლიდან, სპეციალური კომბინირებული ტურები არსებობს, რომლითაც დილით ავტობუსით წაგიყვანენ პომპეიში გიდთან ერთად, შემდეგ ავტობუსშივე გაუყვებით ამალფის თვალწარმტაც გზას, შეჩერდებით ძირითადი ხედების სანახავად, და საღამოს უკან დაგაბრუნებენ. დამოუკიდებლად ეს მარშრუტი ბევრად რთულად შესასრულებელი იქნებოდა ერთი დღეში.

• თემატიკა და გამოცდილება: ზოგიერთ ტურისტულ აქტივობას მარტო ვერ ჩაიტარებთ. მაგალითად, რომში შეგიძლიათ დაიტესტოთ „გლადიატორის სკოლა“, სადაც ტოგას ჩაცმითა და ხმლის ფრიალით ბავშვებიც და უფროსებიც ერთობით სწავლობენ ძველი რომაული საბრძოლო ილეთებს. იგივე კულინარიული კლასები – ცოტა რთულია დამოუკიდებლად პიცის ცომის კეთების სწავლა ადგილობრივი შეფის გარეშე. ასევე პოპულარულია „food tour“-ები: ადგილობრივი მეგზური პატარა ჯგუფს ატარებს სხვადასხვა კაფე-საკვებ ობიექტში, სადაც ასინჯებთ ამ ქალაქისთვის უნიკალურ საჭმელებს – მაგალითად, რომში ასეთ ტურზე მოგასინჯებენ supplì (ტყლაპიანი ბრინჯის ბურთულები), კარპაჩოს, პიცა ალ ტალიოს და ჯელატოს; ბოლონიის ფუდ ტურზე – მწიერ ჭიანჭველასავით ოღონდ შიგნით შიგთავსით პასტას და რაგუს სოუსს. ეს ტურები არამხოლოდ დაგაყვარებთ ადგილობრივ სამზარეულოს, არამედ ბევრ კულტურულ ისტორიასაც გაიგებთ (მაგ. როგორ გაჩნდა კონკრეტული კერძი).

როგორ მოიძიოთ ტური? ამჟამად ორი ძირითადი პლატფორმა დომინირებს: GetYourGuide და Viator (Tripadvisor-ის ნაწილი). ორივე საიტი აერთიანებს ათასობით ტურს მთელ იტალიაში, თქვენ აკრიფავთ ლოკაციას და გიჩვენებთ ხელმისაწვდომ ტურებს ფილტრებით (დრო, ფასი, განხილვები). ბევრი მოგზაური იყენებს ამ პლატფორმებს და კარგადააც აფასებს – როგორც მომხმარებელი „derek“ აღნიშნავს ერთ-ერთ ფორუმზე: „ჩვენ გამოვიყენეთ GetYourGuide ყოველგვარი პრობლემების გარეშე. მათი საიტი ისეთივე უსაფრთხოა, როგორც Viator. ორივე უბრალოდ შუამავალი ოპერატორია, რომლებიც ტურს ლოკალურ კომპანიას აძლევენ შესასრულებლადcommunity.ricksteves.com】. მისი თქმით, GYG და Viator საკმაოდ შესადარებელია – *ორივე საიმედოა და ცნობილია მსოფლიოს მასშტაბითcommunity.ricksteves.com】. შეგიძლიათ ჩავიწეროთ GYG-ის ან Viator-ის app – ორივეს აქვს ხარისხიანი mobile აპლიკაცია, სადაც დაჯავშნილი ბილეთები და ვაუჩერები გექნებათ ხელთ, ასევე offline რეჟიმშიც კი აჩვენებს დეტალებს.  

თუმცა, არის ნიუანსები: Viator-ზე ზოგჯერ ფასები უფრო მაღალია, ვიდრე GetYourGuide-ზე (ან პირიქით) – ხანდახან დაგხვდებათ ერთნაირი ტური ერთზე 5-10 ევროით ძვირი. ზოგ მოგზაურს ურჩევნია კიდეც პირდაპირ ადგილობრივ ტურთან დაჯავშნა, ვიდრე შუამავალი პლატფორმის გამოყენება. მაგალითად, რიკ სტივსის ფორუმზე ერთ მომხმარებელს მოჰყავს მინუსად, რომ Viator-მა ხშირად ტურამდე ღამით აცნობა გაუქმების შესახებ, როდესაც ოპერატორმა გადაწყვიტა, არ ღირდა tour-ის ჩატარება იმ ფასაcommunity.ricksteves.com】. პირდაპირ დაჯავშნისას ასეთ სიტუაციაში უშუალოდ კომპანიასთან გექნებათ კომუნიკაცია და შესაძლო გადაცდომების გამოსწორებაც უფრო მოქნილი იქნებcommunity.ricksteves.com】. თუმცა, თუ ენობრივ ბარიერს უფრთხით ან არ იცით, რომელ ადგილობრივ კომპანიას ენდოთ, GYG და Viator კარგი სულutions არიან – ისინი შემოწმებულ ტუროპერატორებთან მუშაობენ და მომხმარებელთა მიმოხილვებიც შესაძლოა წაიკითხოთ ყოველი ტურის გვერდზე. მაგალითად, GYG-ზე ნახავთ შეფასებებს 1-დან 5-მდე ვარსკვლავით და დაწვრილებით კომენტარებს, რამაც შეიძლება დაგანახოთ, ღირს თუ არა კონკრეტული ტური.  

კიდევ ერთი არჩევანი არის ე.წ. Free Walking Tour – ეს უფასო ტურები (სინამდვილეში სახელწოდება პირობითია, ტურები ხანგრძლივია და ბოლოს თქვენ თავად წყვეტთ, რამდენის ჩუქებას შეაძლებ გიდს) თითქმის ყველა დიდ იტალიურ ქალაქში ტარდება. ფეისბუქზე ან Google-ზე მოძებნით „Free Tour Rome/Florence/Naples…“ და იპოვით. მოთხოვნა წინასწარ რეგისტრაციაზეა და ტურისტები ჯგუფში შეიკრიბებიან დანიშნულ ადგილას, შემდგომ 2-3 საათს ატარებენ ფეხით ქალაქის მთავარ უბნებში გიდის განმარტებებით. ეს ეკონომიური გზა კარგი სტარტია ქალაქის გაცნობის – მაგალითად, რომის Free Tour-ზე ბევრ საინტერესო რჩევას მიიღებთ ადგილობრივებისგან (სად შეძლება იაფად ჭამა ტრევი შადრევანთან ახლოს, რომელი დღეა მუზეუმი უფასო და სხვა). ბოლოს შეგიძლიათ თქვენი შესაძლებლობიდან გამომდინარე ცოტაოდენი თანხა (10€ თუ 50€, როგორც ჩათვლით) მისცეთ გიდს – ეს მისი შრომის ერთადერთი ანაზღაურებაა, შესაბამისად, კარგი გიდები ცდილობენ ძალიან საინტერესო და სახალისო გახადონ ტურები, რომ ბოლოში ღირსეულtip დაიმსახურონ.  

საბოლოოდ, გირჩევთ, მინიმუმ ერთ-ორი გიდიანი ტური მაინც გაითვალისწინოთ თქვენი ერთკვირიანი მოგზაურობის განმავლობაში. მაგალითად, შეიძლება აიღოთ ნახევარდღიანი ტური რომში რომაულ ნანგრევებზე, ხოლო ფლორენციაში თვითონ იაროთ; ან ნეაპოლში საკუთარი ჭკუით ასეირნოთ, მაგრამ პომპეის აუცილებლად გიდით ესტუმროთ. ეს ბალანსი გაძლევთ ცოდნასაც და თავისუფლებასაც. წინასწარ დაჯავშნეთ პოპულარული ტურები (ზაფხულში ადგილები ივსება), ხოლო ქალაქში ჩასვლის შემდეგ სპონტანურად შეგიძლიათ პატარა ტურებიც შემატოთ (მაგ. საღამოს „Ghost Tour“ – მოჩვენებების ამბების გასეირნება). ყველა ამ მომსახურებას იხილავთ რეკომენდებულ ტურისტულ პლატფორმებზე ან ქალაქის ტურისტულ საინფორმაციო ცენტრებში.

ტურისტული პლატფორმები და ბილეთების დაჯავშნა

როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, GetYourGuide და Viator ორი ძირითადი პლატფორმაა, რომელთაც ბევრი მოგზაური ენდობა. არჩევანი რომელი გამოიყენოთ, თქვენი პირადი პრეფერენციის საკითხია – ზოგადად შეთავაზებები საკმაოდ მსგავსია. მნიშვნელოვანია იცოდეთ, რომ ორივე მესამე მხარის აგენტია და რეალურ შესრულებაზე პასუხისმგებელია ადგილობრივი ტური კომპანიო. ერთი მომხმარებელი ამაზე წერს: „ორივე (GYG და Viator) მესამე მხარის ოპერატორებია და მათ მიერ გაყიდული ტური ადგილობრივ კომპანიას ევალება ჩაატაროcommunity.ricksteves.com】. თუ ეს ადგილობრივი კომპანია ცნობილია სახელით და იპოვით მის საკონტაქტო მონაცემებს, ხშირად შეიძლება პირდაპირ მასთან დაჯავშნაც და ზოგჯერ უფრო იაფადაც კი (რადგან შუამავლის კომისია არ დაემატებაcommunity.ricksteves.com】. მაგალითად, თუ GYG-ზე ხედავთ „Pompeii Tour with Local Guide Mario“ და პატარა კვლევით იპოვით Mario-ს საკუთარ ვებგვერდს, შეგიძლიათ პირდაპირ მასთან დააკონტაქტოთ. თუმცა, შუამავლებსაც აქვთ თავიანთი პლუსები: ისინი უზრუნველყოფენ უსაფრთხო გადახდას, აქვთ გაუქმების მოქნილი პოლიტიკა (ხშირად შეგიძლიათ 24 საათით ადრე უფასოდ გააუქმოთ ჯავშანი) და მომხმარებელთა მხარდაჭერის სერვისი, რომელიც თქვენს შემთხვევაში ჩაერთვება, თუ რამე შეიცვალა.  

იტალიაში კიდევ არსებობს სხვა პლატფორმებიც: მაგალითად, Civitatis (ესპანური კომპანია, რომელსაც უამრავი ტურები აქვს ევროპაში) ან WithLocals (მხოლოდ კერძო ადგილობრივ გიდებთან კავშირის დამყარებისთვის). ასევე, შეგიძლიათ გამოიყენოთ Airbnb Experiences – Airbnb-ზე ახლა სერვისების კატეგორიაა, სადაც ადგილობრივები თავიანთ თავგადასავლებს ან ტურებს პოსტავენ; იტალიის დიდ ქალაქებში იპოვით კულინარიულ კლასებს, ფოტოსესიებს ტურისტებისთვის და მსგავს საინტერესო შეთავაზებებს. თუმცა, მასობრივი მიმოხილვებისა და გულის Calm-ით, GYG და Viator სანდო არჩევანია – ისინი ტურისტების მიერ გამოცდილია და ფორუმებზეც ძირითადად პოზიტიურად მიმოიხილება. მაგალითად, Reddit-ის ItalyTravel განყოფილებაში ხალხი ეთანხმება, რომ ორივე პლატფორმით შეიძლება დაჯავშნა უშიშრად – „VIATOR.COM, TOP 10 Italy Tours & Excursions (UPDATED 2024). Italy tours...“, „GetYourGuide – secure like Viator, we had no issues“ და ა.შ. (ეს რეალური მომხმარებლების ციტატებიაtripadvisor.comcommunity.ricksteves.com】.  

გარდა ტურებისა, ამ პლატფორმებზე შეძლებთ წინასწარ შეიძინოთ შესვლის ბილეთები სავიზიტო ადგილებზეც. მაგალითად, GYG-ზე იყიდება პირდაპირ კოლოსეუმის, უძის, აკადემიის გალერეის ბილეთები გიდის გარეშე (ან აუდიოგიდით). ზოგჯერ ეს იოლია, თუ ოფიციალური საიტი დაბრაზდა ან ბანკის ბარათს არ იღებს – GYG/Viator დამატებით რამდენიმე ევროს წაგაღებინებთ კომფორტისათვის, მაგრამ სანაცვლოდ ლიმიტირებული ადგილები ხელთ გექნებათ. მაგალითად, მილანის „საიდუმლო სერობის“ ბილეთები 2 თვეით ადრე იყიდება ოფიციალურად და სწრაფად იწურება; თუ ვერ მოუსწარით, Viator-ზე ძვირადღირებული bundle-ები იპოვება („Last Supper ticket + city tour“), რაც მცირე but ბილეთის მოპოვების ხერხია მომენტში.  

რჩევა: მთავარია ჟურნალის მოკვლევა და წაკითხვა შეფასებების. თუ ხედავთ, რომ ტურს 500+ ხუთვარსკვლავიანი შეფასება აქვს, მის სანდოობაზე ბევრი ფიქრი აღარ გჭირდებათ. თუ მცირე რაოდენობის შეფასებებია ან შერეული reViews, მოძებნეთ უკეთესი ალტერნატივა. საბედნიეროდ, იტალიაში ტურების ბაზარი კონკურენტულია და ხშირად რამდენიმე ვარიანტი იქნება ერთი და იმავე მარშრუტისთვის – აირჩიეთ უკეთ შეფასებული და თქვენს ბიუჯეტზე მორგებული.

ერთკვირიანი მარშრუტის ნიმუშები სხვადასხვა სტილისთვის

ყველა ზემოთქმულის შემდგომ, მოდი ერთად dდავგეგმოთ რამდენიმე შესაძლო ერთკვირიანი მარშრუტი იტალიაში ბიუჯეტური, პრემიუმ და საოჯახო მოგზაურებისთვის. ეს არის მხოლოდ რეკომენდებული ჩონჩხები – ბუნებრივია, შეგიძლიათ თქვენი პირადი ინტერესების მიხედვით შეცვალოთ ან გადაახალისოთ. თუმცა, მოცემული მარშრუტები დაგეხმარებათ დროის განაწილებასა და პრიორიტეტების დაყენებაში.

ერთკვირიანი ბიუჯეტური მარშრუტი: Rome–Florence–Venice კლასიკა მინიმალური ხარჯებით

Day 1-2: რომი (2 დღე) – ჩამოსვლა რომში. პირველი დღე მიუძღვენით ქალაქის უფასო/იაფ ღირსშესანიშნაობებს: ფეხით დაათვალიერეთ اسپანური კიბეები, ტრევის შადრევანი, პანთეონი (შემოსვლა უფასოა) და Piazza Navona. ისარგებლეთ უფასო ფეხით ტურით, რომელიც ყოველდღე იწყება საღამოს Piazza di Spagna-დან (ბოლო Tip საკმარისად გეყოფათ, შეაფასეთ თქვენ). ღამე დარჩით ჰოსტელში Termini სადგურთან ახლოს – ასე იაფი და ცენტრთან ახლოა. მეორე დღეს ადრე მიდით კოლოსეუმში და რომის ფორუმზე. აქ ბილეთი ფასიანია (~€18 კომბინირებული), მაგრამ თუ EU-ის სტუდენტი ხართ ან 18-24 წელი, ფასდაკლება იმოქმედებს. დაზოგვისთვის, შესაძლოა ეწვიოთ პალატინის ბორცვს პირველი და იქიდან ჩამოხვიდეთ ფორუმზე – ნაკლები ხალხია დილას და იგივე ბილეთი კოლოსეუმზეც გაგატარებთ. ლანჩზე აიღეთ „pizza al taglio“ – ნაჭერადი პიცა ნებისმიერ ღვეზლის მაღაზიაში €3-5 ფასად და შეივსეთ წყლის ბოთლი ქალაქის სასმელი წყლის შადრევნებიდან (რომში ეს ჩვეულებრივი პრაქტიკაა). საღამოს შეგიძლიათ გაისეირნოთ ტრასტევერეში – ეს ბოჰემური უბანი მდინარის გაღმა სავსეა ხელმისაწვდომი ტრატორიებით. სცადეთ კლასიკური Pasta Carbonara რომელიმე ოჯახურ რესტორანში (ფასები ცნობილ ადგილებში €10-12, ნაკლებად ტურისტულ ქუჩებზე – უფრო იაფიც). ღამე იგივე ჰოსტელში.  

Day 3: მოგზაურობა ფლორენციაში – დილით რომიდან ფლორენციაში გაემგზავრეთ. ბიუჯეტური ვარიანტია FlixBus (€15, 4 საათი გზაზე) ან რეგიონული მატარებელი (მოქალაქეობრივად არ არსებობს პირდაპირი, უმჯობესია უახლესი სწრაფმავალი აფასის დამატებით). თუ დროზე უფრო მეტად ზრუნავთ, წინასწარ დაჯავშნეთ Italo ან Trenitalia Freccia მატარებელი (€20-30 შემხვდება თუ ადრე იყიდიuntolditaly.com】). ფლორენციაში ჩასვლის შემდეგ დაიდეთ ბარგი ჰოსტელში Santa Maria Novella სადგურთან (ფლორენციაში ბევრი ჰოსტელია ქალაქის გულში, საშუალო ფასი €20-25 საწოლზე). შუადღეს დაიწყეთ ქალაქის დათვალიერება: გაიარეთ სანტა მარია დელ ფიორეს უზარმაზარ ტაძართან – თვით ტაძარში შესვლა უფასოა (ტურისტების რიგი რეგულირდება, მაგრამ შედარებით სწრაფად მოძრაობს), ტაძრის გუმბათზე ასვლა ფასიანია, ამიტომ შეგიძლიათ ამჯერად მოახტეთ მეზობლად Giotto-ს სამრეკლოს (Campanile) – შესვლა ~€15, მაგრამ თუ სტუდენტი ხართ €5-ით ნაკლები, და ზემოდან შესანიშნავ ხედს მიიღებთ. თუ მუზეუმებზე ეკონომიას აკეთებთ, Uffizi-ის ნაცვლად შეგიძლიათ ეწვიოთ Accademia-ს გალერეას სამშაბათის ან ოთხშაბათის ბოლოს (ეს დღეები ზოგჯერ ნაკლებად დატვირთულია) – იქ შესვლა €12 ღირს და თუ ხელოვნებაში რამე გაინტერესებთ, მიქელანჯელოს „დავითის“ ხილვა ამ თანხას ნამდვილად ამართლებს. საღამოს შედით იაფ Trattoria-ში – მაგალითად „Trattoria da Giorgio“, სადაც ფიქსირებული მენიუ ~€15-ად შეხვდებათ. სცადეთ Ribollita (ტოსკანური ბოსტნეულის სუპი პურთან ერთად) – გემრიელი და ბიუჯეტურია.  

Day 4: ფლორენცია (1 დღე) – დილით გადადით Ponte Vecchio-ზე, იხილეთ ვიტრინები ძვირფასი თვლებით (უბრალოდ ყურება უფასოა!), შემდეგ ადით Piazzale Michelangelo-ზე საფეხმავლო ბილიკით (ლამაზი ხედია ქალაქზე და ეს სრულიად უფასოა). გზად შეგიძლიათ გაჩერდეთ სანტო სპირიტოს საკონსტო ეკლესიაში – მთა ოფიციალური ბილეთის გარეშე შეგიძლიათ დაათვალიეროთ რიგი ცნობები ამ ისტორიული ეკლესიის შესახებ. მიირთვით პანინი ბაზარზე Mercato di San Lorenzo-ში – უამრავი სტენდი გახლავთ, და €5-7-ად გემრიელ სენდვიჩს შეჭამთ (ცნობილია Nerbone ბაზარში). დღის მეორე ნახევარში შეგიძლიათ ერთდღიანი მცირე მოგზაურობა მოიწყოთ მახლო ტერიტორიაზე: მაგალითად, პიზა – REGIONALE მატარებლით 1 საათში მიაღწევთ (~€10 ღირებულებით). პიზაში იხილავთ ცნობილ დახრილ კოშკს (გარედან ნახვა უფასოა, ხოლო კოშკზე ასვლა თუ გინდათ, ~€20 ღირს, ბიუჯეტისთვის შეიძლება მოგიწიოთ დათმობა). კამპოს მოედანზე (Piazza dei Miracoli) კიდევ რამდენიმე ლამაზი უფასო ადგილი არის სასეირნოდ. საღამოს დაბრუნდით ფლორენციაში. თუ პიზაზე წასვლა არ გსურთ, ფლორენციაში შეგიძლიათ უფასო Walking Tour-ს დაესწროთ – ისინი აღამოს 17:30-ზე იწყება Duomo-ს სიახლოვეს და 2 საათს გრძელდება. ღამით დაისვენეთ ჰოსტელში ან გაისერინეთ სან ლორენცოს ბაზრობა, სადაც წვრილმანი სუვენირები (მაგ. ტყავის ხელნაკეთი ნივთები) იყიდება – სავაჭროდ მზად იყავით.  

Day 5: ფლორენცია – ვენეცია (მგზავრობა და ვენეცია ღამე) – დილით გაემგზავრეთ ვენეციისკენ. ბიუჯეტური ვარიანტია Regionale Veloce მატარებლით ბოლონიამდე და იქიდან Regionale ვენეციამდე (ჯამში €20, 4 სთ-მდე მგზავრობა). უფრო სწრაფი – პირდაპირი Freccia მატარებელი (€30, 2 საათში). ვენეციაში ჩამოდით Santa Lucia-ს სადგურზე შუადღისას. დაბინავდით ჰოსტელში ან იაფ სასტუმროში Mestre-ში (მეშტრე – მატერიკზე, სადაც კვარტლები იაფია; თუმცა, თუ პაკნტი გინდათ ღამის ვენეციაში სიარული, შესაძლოა თავად კუნძულზე ჰოსტელი აირჩიოთ, რამდენიმე მათგანი არსებობს, მაგალითად Generator Venice). პირველ ნახევარ დღეს იმოგზაურეთ მთავარ არხზე – ვაპორეტოთი №1 (ეს არის საზოგადოებრივი ნავი, ბილეთი €7.5 ღირს, მაგრამ ღირს, რადგან გონდოლაზე ასვლისას €80 დაგეხარჯებათ). Vaporetto №1 სადგურიდან მთელ გრანდ არხს გაივლის და სან მარკოს მოედნამდე მიგიყვანთ – ამ გზაზე ყველა სასახლეს მოავლით თვალს. სან მარკოზე ჩამოსვლისას, თავად მოედანზე შესვლა უფასოა – კაშკაშა ბაზილიკა შეგიძლიათ გარედან დაათვალიეროთ (შიგნით შესვლა უფასოა, მაგრამ ხალხმრავლობაა; საკურთხევლის მოზაიკების სანახავად €2 ემატება). მზის ჩასვლისას სან მარკოს ნავმისადგომიდან ულამაზესი ხედი იშლება ლაგუნაზე. იაფი ვახშმისთვის შორს არ წახვიდეთ – Cicchetti ბარები ახლომახლოა, სადაც იტალიური „ტაპასის“ სტილის პატარა საჭმელები და ღვინის ჭიქა რამდენიმე ევროდ იყიდება. სცადეთ კამპარი შპრიცი (ვენეციის გამორჩეული კოქტეილი, ~€3-4 ბაკალი). ღამე ან Mestre-ში დაბრუნდით მატერიკზე ავტობუსით (€1.5 ბილეთით), ან თუ კუნძულზე რჩებით, მოკლე სეირნობა გაილამაზეთ უტურისტო უბნებში რომ დაინახოთ, როგორ იცლება ქალაქი დღის სტუმრებისგან და იმართება სასიამოვნო სიმშვიდე.  

Day 6: ვენეცია (1 დღე) – დილა დაიწყეთ რიალტოს ხიდის მონახულებით ადრე – ამ დროს ნაკლები ხალხია და ფოტოებშიც უკეთესი სინათლეა. ქუჩებში დაიარეთ, დაიკარგეთ – ეს ვენეციის ნაწილი სულაც უფასო და ყველაზე ჯადოა, ვიწრო ქუჩები არხებთან მოულოდნელად ამოდის და თან ისტორიულ დეტალებს იცავს. ეწვიეთ ერთ რომელიმე საჯარო მუზეუმს თუ უფასო ეკლესიას: მაგალითად, Santa Maria della Salute – დიდებული ბაროკოს ბაზილიკა, რომელსაც შეხვდებით გრანდ არხის დასასრულთან (შესვლა უფასოა). ასევე შეგიძლიათ მურადზე ნავით გადახვიდეთ – Vaporetto-ს ერთდღიანი ბილეთი €20 ღირს, რაც ძვირია თუ მხოლოდ ერთ-ორჯერ გამოიყენებთ; ამიტომ, იფიქრეთ სპეციალურ თაღლითურ ხრიკზე: ზოგჯერ ტურისტები სან მარკოსგან Murano-მდე უფასო ნავს იღებენ „მინის ქარხანაში ექსკურსიის“ დაპირებით – შეგიძლიათ ისარგებლოთ ამ გადასხმით, ხოლო უკან Vaporetto №3-ით დაბრუნდეთ (ან თუ ბილეთი არ გინდათ, ისევ უფასო შატლით, უბრალოდ მოგიწევთ ქარხნის ექსკურსიაზე დრო ხარჯოთ, რომელიც ზოგისთვის ძალიან საინტერესოა). Murano-ზე შეგიძლიათ უფასოდ შეიხედოთ მინის ქარხანაში თუ კარგ დროს მოხვდით. შუადღეზე დაბრუნდით ვენეციაში. ეწვიეთ კვერცხის ხიდს (Ponte dei Sospiri) – გარედან სანახავად; შეგიძლიათ ასევე მოიაროთ Castello უბნის პარკები და ბაღები, სადაც ბილეთები არ გჭირდებათ. საღამოს, თუ ბიუჯეტი ხელგიშლით, დაგეგმეთ გონდოლაზე ჩაჯდომა რომელიმე სხვა ტურისტთან ერთად (ზოგჯერ 5-6 უცხო მოგზაური ერთად ქირაობს ერთ გონდოლას და ხარჯს ინაწილებს). ჩვეულებრივ, გონდოლა ~€80 ღირს 30 წუთით, მაგრამ თუ 6 კაცი გაიზიარებთ, კაცი მხოლოდ ~€13 გადასახადი გამოვა. თუ თანამოზიარეები ვერ იპოვეთ, შეგიძლიათ უბრალოდ სან მარკოს მიდამოებში მდგარ გონდოლიერებს კითხოთ – ხანდახან ისინი ჯგუფურად აყალიბებენ ხოლმე გასვლებს. ღამე ისევ იაფი საჭმელი – შესაძლოა დონერ-კაბაბი ან პიცა მოკიდებული, რათა ხარჯი ჩარჩოში ჩასვათ.  

Day 7: ვენეცია ან მილანი – დასრულება – თქვენი ტურის ბოლო დღეა. თუ ვენეციიდანვე ბრუნდებით შინ, გამოიყენეთ დილა ბოლო გასეირნებისთვის, იყიდეთ მცირე სუვენირები Rialto-სთან ბაზარში (შუშის სამკაულები, ნიღბები – იყავით ფრთხილად, ზოგი ჩინური პროდუქციაა, ეცადეთ Made in Italy შეარჩიოთ რაღაც პატარა). ავტობუსით (€8) ან მატარებლით (€14) გადადით Venice Marco Polo აეროპორტში. თუ კი თქვენი გაფრენა მილანიდანაა, ვენეციიდან დილით ადრიანად იჯექით Regionale მატარებელზე (€15-20, 3.5 სთ) ან FlixBus-ზე (€10-15, 4 სთ) მილანისკენ. მილანში რამდენიმე საათი თუ შეგრჩათ, დაემშვიდობეთ იტალიას Duomo-ს წინ ჯელატოს მიირთვით – აირჩიეთ მცირე „gelato coppetta“ (2 გემო, €3-4) და უყურეთ გოთიკური ტაძრის მზის შუქზე ელვარებას, ბოლოს კი მალპენსას ექსპრესით აეროპორტისკენ გაეშურეთ.  

ეს ბიუჯეტური მარშრუტი შეგძენთ შთაბეჭდილებებს იტალიის სამი ულამაზესი ქალაქიდან მინიმალური ხარჯებით. სავარაუდო საერთო ბიუჯეტი ერთ ადამიანზე (თუკი ჰოსტელში ათევთ და ძალიან არ დახარჯავთ): საცხოვრებელი ~€25×6 ღამე = €150, ტრანსპორტი (Rail/Bus CityCity) ~€100, საკვები დღეში ~€20×7 = €140, ღირსშესანიშნაობების ბილეთები ~€50. ჯამში ~€450-500 + ფრენის ღირებულება – რეალურზე გამოიყურება ერთი სრული კვირისთვის იტალიაშbudgetyourtrip.com】.

ერთკვირიანი პრემიუმ მარშრუტი: ღვინის, კულტურის და კომფორტის ტური (Rome–Tuscany–Venice)

Day 1-2: რომი პრემიუმში – დედაქალაქში ჩამოსვლისას თქვენთვის უკვე დაჯავშნული გექნებათ საპრეზიდენტო კლასის სასტუმრო Hotel de Russie ან მსგავსი ცენტრალური 5⭐ (ტარიფი ~€500+ ღამეში). Bentley ან Mercedes-ის კერძო მძღოლი შეგხვდებათ აეროპორტში, რომელიც სuiten-ში მიგაცილებთ. პირველ დღეს, მცირე დასვენების შემდეგ, დაგეგმილია პირადი ექსკლუზიური ტური ვატიკანში – მაგალითად, „Vatican Museums after-hours private tour“. ამ ტიპის ტური ძვირადღირებულია (შეიძლება €300-500 კაცი), მაგრამ თქვენ საღამოს დახურვის შემდეგ შედიხართ გიდთან ერთად ცარიელ მუზეუმებში, შორს ტურისტული ბრბოებისგან, და თქვენთვის სასურველ ტემპში ათვალიერებთ სიქსტეს კაპელასაcommunity.ricksteves.com】. შემდგომ, თქვენი გიდი შეიძლება პირდაპირ გადასულიყოს თქვენთან ერთად ვატიკანის მეზობელ 3-სავარძლიან რესტორანში, სადაც გაფორმებულია რომაული წითელი ღვინის დეგუსტაცია და გურმანული ვახშამი. ღამე ქალაქის ხედით დაასრულეთ – სასტუმროს ზაფხულის ბარში აუზის პირას შეგიძლიათ მოითხოვოთ ხელნაკეთი კოქტეილი.  

მეორე დილას, დაგეგმილია კერძო გიდი და მძღოლი ძველ რომში. თქვენ პირდაპირ სასტუმროდან ლიმუზინით მიგიყვანენ კოლოსეუმთან, სადაც ლიცენზირებული ისტორიკოს-გიდი მხოლოდ თქვენ ორს (ვთქვათ, წყვილით მოგზაურობთ) ჩაგიტარებთ ტურს კოლოსეუმისა და ფორუმის გარშემო. ეს ტურები დროსაც ზოგავს და სრულად პერსონალიზებულია – თუ გინდათ, ფორუმზე შედარებით მალე მორჩებით და გიდს თხოვთ, პალატინის ბაღები უფრო განახოთ, პრობლემა არ არის. შუადღეს მძღოლი წაგიყვანთ ტრასეტეს რიონეში, სადაც დაჯავშნილია ადგილები ცნობილი შეფის რესტორანში (მაგ. „Antica Pesa“). იქ მშვიდად მიირთმევთ მრავალკერძიან დეგუსტაციის ლანჩს (მენიუ შესაძლოა €120 თითო პერსონაზე, რომაული კულინარიის შემოქმედებითი ვარიანტებით). დღის მეორე ნახევარში – თავისუფალი დროა სპა-ს პროცედურებისთვის სასტუმროში ან შოპინგისთვის via dei Condotti-ზე. მილანის Quadrilatero-ზე უფრო მეტი არჩევანია, მაგრამ რომშიც იხილავთ არმანის, დოლჩე & გაბანას და სხვ.旗舰 მაღაზიებს. გაისეირნეთ და თუ რამე მოგეწონათ, შეიძინეთ – პრემიუმ ბიუჯეტი ამის საშუალებას იძლევა.  

საღამოს დაგეგმეთ ოპერაში წასვლა: მაგალითად, Teatro dell’Opera di Roma-ში მიმდინარეობს „ლა ტრავიათას“ წარმოდგენა. თქვენი კონსიერჟი უკვე იზრუნებს საუკეთესო ადგილებზე (აქ თითო ბილეთი შეიძლება €150-300 ღირდეს სამეფო ლოჟაში). შესვენებებს შორის დალიეთ შამპანური თეატრის ფოიეში. წარმოდგენის შემდეგ, თუ სურვილი გაქვთ, შეძლებთ „by-night“ კერძო ექსკურსიას – მძღოლი გაგატარებთ განათებულ კოლოსეუმთან და ლათერანის ტაძართან ერთი საათის ტურით, სანამ სასტუმროში შემოგაბრუნებთ.  

Day 3-4: ტოსკანის გემოვნება (ფლორენცია და ღვინის მხარე) – მესამე დილას გათენებამდე დატოვეთ რომი ორკაციანი სწრაფმავალი მატარებლის ბიზნეს-კლასის ვაგონით ფლორენციისკენ. Alternatively, შეგიძლიათ კერძო მძღოლი იქირაოთ, რომელიც გზად ორ დიად ფერმაში გაგიჩერებთ, მაგრამ ეს ავტომობილით ~3 სთ დანიშნულებაა, მატარებლით კი 1.5 სuntolditaly.com】. ფლორენციაში თქვენს შესაბამის სასტუმროში (მაგ. „St. Regis Florence“ მდინარე არნოზე, ისტორიული ფუფუნება, ~€700/ღამე) დაგხვდებათ პირადი გიდი მანქანით, რომელიც პირდაპირ ღვინის ტურს Chianti-ში შეგასვლებთ. თქვენ გაემგზავრებით ფლორენციიდან სამხრეთით ტოსკანურ ბორცვებზე. პირველი გაჩერება – ბუტიკური ღვინის ქარხანა Chianti Classico-ს ზონაში, სადაც თავად მეღვინე ჩაგიტარებთ კერძო ტურს ვენახებში, დააგემოვნებთ 5-6 სახეობის პრემიალურ ღვინოს (ბოლოთი Brunello di Montalcino-მდეც თუ მიანიჭებენ თქვენ). სასიამოვნოდ დაბრუჟებულები მიირთმევთ ლანჩს ქარხნის აგრიტურიზმის რესტორანში, პანორამული ხედით ზეთისხილის ხეებზე. შემდეგ აგრძელებთ გზას ძველ სასახლე-მაწარმოებელში – მაგალითად, Castello di Brolio-ში, სადაც Chianti-ს ისტორია იწყებოდა. მოინახულებთ შუა საუკუნეების კედლებს და მცირე მუზეუმს, შეიძლება პატრონის პირადი კოლექციიდან იშვიათ vintage ღვინოც დააგემოვნოთ. საღამოს მძღოლი დაგაბრუნებთ ფლორენციაში. ერთი დღეც საკმარისი იყო სოფელში კომფორტული მოსანახულებლად, ისე რომ არც დაიღალეთ. ვახშამი დაგეგმილია სახელგანთქმულ რესტორანში „Enoteca Pinchiorri“ – ეს 3 Michelin-ვარსკვლავიანი რესტორანია ფლორენციაში, საუკეთესო ღვინის სარდაფით (რომლის ნახვაც თავადაა ტური). სადილი აქ ფუფუნების პიკია, 9-კურსიანი დეგუსტაციის მენიუ ღვინის შეხამებით პირზე დაახლოებით €400 დაგიჯდებათ, მაგრამ გამოცდილება ენით აუწერელია – მაღალჭერიან დარბაზში მოსამსახურეები თითქმის შეუმჩნევლად, ბალეტის სტილში, ყველანაირ სურვილს გისრულებენ.  

მეოთხე დღეს თავად ფლორენციას ეწვიეთ. სასტუმროდან გიდი აგყვებათ Museo dell’Opera del Duomo-ში ადრე – თქვენ სპეციალური „skip-the-line“ ბილეთებით ავლენ დუომოს გუმბათზეც ჯგუფების გარეშე. ასევე პერსონალური ტური გელით Uffizi-შიც – ხელოვნებათმცოდნე გიდი 3 საათში ფლორენციის უდიდეს კოლექციას მთავარ ნიმუშებზე გაგიმახვილებთ ყურადღებას. შესვენებაზე ქალაქის ერთ-ერთ თვალსაჩინო კაფეში – „Caffè Gilli“, რომელიც 270 წელია ფუნქციონირებს – დააგემოვნებთ ნამდვილ ესპრესოსა და საკონდიტრო ნუგბარს. (პრემიუმ მოგზაურებსაც უყვართ ხანდახან ხალხში შერევა და ავთენტური გარემოს შთანთქმა.) შუადღის შემდგომი ნაწილი გამოყავით მაღაზიებში – ფლორენცია ცნობილია ხარისხიანი ტყავით. შეიარეთ Scuola del Cuoio-ში, სადაც ხელოსნები ადგილზე ამზადებენ ტყავის ჩანთებს – შეგიძლიათ შეუკვეთოთ თქვენთვის პერსონალიზირებული ნივთიც. თუ თანამედროვე შოპინგი გირჩევნიათ, მიდით LuisaViaRoma-ს ბუტიკში უახლესი დიზაინერის კოლექციებისთვის.  

საღამოს დაგეგმეთ გასართობი: შეიძლება ეს იყოს კერძო საკონცერტო ვიოლინო ვეფხვის სასახლის მცირე დარბაზში თქვენთვის (ასეთ სერვისსაც იპოვით სპეციალური პლატფორმებით), ან ფლორენციულ ოსტატი მზარეულთან ერთად სახალისო კულინარიული workshop, სადაც უზადო პირობებში თქვენ გასწავლიან ტოსკანური კერძების გაკეთებას. მაგალითად, ცნობილ შეფთან რამდენიმე საათიანი კერძო გაკვეთილი, შემდეგ ერთად ვახშმის მირთმევა თქვენს ნამუშევრებზე – ესეც პრემიუმ გამოცდილებაა (ხშირად ~€250 თითო სტუმარზე). საღამოს დაასრულებთ ფალარნის ბარში სასტუმროში, მეორე დღეს წინ ვენეცია გელით.  

Day 5-6: ვენეციური ფუფუნება – დილით თქვენი მძღოლი Bentley-ში ჩაგსვამთ და ფლორენციიდან ვენეციისკენ გაემართებით ჩქაროსნული ავტობანით (მგზავრობა 3 სთ). ალტერნატივა: შეიძლება Trenitalia Frecciarossa-ს Executive Class-საც გაჰყვეთ (€100 ბილეთი კაცზე), სადაც რბილი ტყავის სავარძლები და complimentary prosecco გელით გზად. ვენეციის ჭიშკართან, Piazzale Roma-ზე, თქვენთვის იქნება მზად კერძო წყლის ტაქსი – ელეგანტური ხის კატარღა, რომელიც პირდაპირ არხებით შეგიყვანთ სასტუმრო „Belmond Hotel Cipriani“-მდე (5⭐ რეზორტი ჯუდეკას კუნძულზე, აივნიანი ოთახები ხედით დუჟივერსო ღირებულება €1000+/ღამე). განთავსების შემდეგ, თქვენი ვენეციის პროგრამა შესაძლოა მოიცავდეს:  

გონდოლების ვერცხლის სახელოსნოს ვიზიტს – სპეციალური კერძო ტური, სადაც თავად გონდოლაემბის მშენებელთან ერთად დაათვალიერებთ საამქროს (Squero) და მის სამუშაო პროცესს; პირად ფოტოსესიას – პროფესიონალი ფოტოგრაფი შეგხვდებათ სან მარკოს მოედანზე და დღის განმავლობაში თქვენს ვენეციურ თავგადასავალს აღბეჭდავს თვალწარმტაცი კადრებით (მათ შორის გონდოლაში, სასახლეების ფონზე – ინსტაგრამისთვის luxury content); Murano & Burano VIP ტური – უკვე ნახსენებ მურანოს მინის ოსტატს შეგიძლიათ სთხოვოთ პატარა მინის ფიგურას თქვენი მონიტორით დაამზადოს თქვენივე თვალწინ, ხოლო ბურანოზე ცნობილ მაქმანების ოსტატებთან პირადი შეხვედრა მოიწყვოთ – ეგების უნიკალური ხელნაკეთი მაქმანით ხელსახოცები ან კაბა შეუკვეთოთ, რომლებიც მოგვიანებით გამოიგზავნება თქვენს მისამართზე.  

ვახშმები ვენეციაში: ერთი საღამო გაატარეთ ლეგენდარულ Harry’s Bar-ში – 1930-იანი წლებიდან ეს ადგილი high society-ს საყვარელი იყო. სწორედ აქ გამოიგონეს კოქტეილ „Bellini“ (პროშეკო ატმის პიურეთი) – აუცილებლად დააგემოვნეთ ორიგინალი რეცეპტით. მეორე საღამოს, დაჯავშნეთ მაგიდა Ristorante Oro-ში, თქვენსავე Cipriani-ს სასტუმროში (1 Michelin ვარსკვლავი) ან Da Fiore-ში – ტრადიციული ვენეციური სამზარეულოს საუკეთესო რესტორანში. ზღვრის ახალი ხამანწკები, შავი შაშხის რიზოტო, ფრიულიანის თეთრი ღვინოები – ეს ყველაფერი ლამაზად გაფორმებულ სუფრაზე მოგელით.  

წარმოდგენები და გართობა: თუ ვენეციაში კარნავალის პერიოდია (თებერვალი), აუცილებლად დაესწარით ერთ-ერთ პრივატ ბალ-მასკარადს – ბილეთები ძვირია (€1000-მდე კაცი), მაგრამ საკადრისია: გაიქირავებთ მხატვრულ კოსტიუმს, იცეკვებთ პატრიცების სასახლეში ცოცხალ ბაროკოს მუსიკაზე, იხმობთ გურმანულ საახშმო კერძებს. სხვა დროსაც, შეგიძლიათ ინსცენირება: მაგალითად, პირადი კარნავალის ნიღბების მხატვარი მოვიდეს თქვენს Suite-ში და პირადად შეგიქმნათ სახეზე ჩამოსასხმელი ნიღბები ოქროს ფოთლებით – სასიამოვნო სუვენირი და პროცესი.  

Day 7: დასრულება მილანში ან ვენეციიდან გაფრენა – თუ თქვენი ფრენა ვენეციიდანაა, დაისვენეთ დილით აუზთან, შეავსეთს შოპინგის ჩანთები (შეგიძლიათ სასტუმროს ბუტიკშიც აღმოაჩინოთ რამე იშვიათი სამახსოვრო). შემდეგ კერძო წყლის ტაქსი გადაგიყვანთ პირდაპირ აეროპორტის ტერმინალთან – ეს სანახაობრივი გამოსამშვიდობებელია, ნავით მიქრავ აეროპორტისკენ ლაგუნის გაფერადებულ წყლებში. თუ კი მილანში უნდა იყოთ ფრენისთვის, Business Class-ით 2-საათიანი FrecciaRossaa დაგიჭირავთ – მგზავრობა მაქსიმალურად კომფორტულია, ადგილზე საუზმესაც მოგართმევენ სავარძელთან. მილანში შეგიძლიათ ნახევარი დღით La Rinascente-ს შენობაში შეიაროთ (ელიტური შოფინგ-მოლი Duomo-ს გვერდით) ან საგამოფენო გალერეას ეწვიოთ Palazzo Reale-ში, სადაც ხშირად მაღალი კლასის ხელოვნების ჩვენებებია. ბოლოს, შოფერმა მალდფენსას აეროპორტში მიგიყვანთ თქვენი პირველკლასიანი ფრენისთვის.  

ეს პრემიუმ მარშრუტი ცდილობს გაერთიანოს იტალიის ულამაზესი ადგილები ყველაზე კომფორტული და დახვეწილი გზით. სავარაუდო ბიუჯეტი ორი ადამიანისათვის – რამდენიმე ათასი ევრო (საცხოვრებელი ~€700×6 = €4200, კერძო ტურები/მძღოლი ~€3000, კვება და ღონისძიებები ~€3000 და პლუს ფრენა) – თუმცა, მოგონებები და განცდილი ფუფუნება ფასს არ აღიარებს. ეს ერთკვირიანი თავგადასავალი ნამდვილად იქნება „la dolce vita“ მთელი თავისი გლამურითა და refinement-ით.

ერთკვირიანი საოჯახო მარშრუტი: რომი, ფლორენცია და ვენეცია ბავშვებით

Day 1-3: რომი ოჯახთან ერთად – ჩამოსვლა რომში ბავშვებთან (ვთქვათ, 8 და 12 წლის). განსახლდით საოჯახო აპარტამენტში ქალაქის ცენტრში – მაგალითად, ორი ოთახი სამზარეულოთი Airbnb Colosseum-ის მახლობლად. ასე ერთ სივრცეში იქნებით, თავად მოამზადებთ ხოლმე მარტივ საუზმეს და ბავშვებსაც თავისუფლება ექნებათ. პირველი დღე მიეძღვნება მსუბუქ გაცნობას: წადით Villa Borghese-ში – ეს დიდი პარკია რომის ცენტრში, სადაც ადგილობრივებიც და ტურისტებიც სეირნობენ. იქ ქირავდება ველოსიპედის类似 სამაკლიანი პატარა ელექტრო მანქანები ოჯახებისთვის – ბავშვებს ძალიან უყვართ ბაღებში ასეთით ტარა (ერთი საათი ~€15). პარკში არის ასევე зоოპარკი (Bioparco di Roma) – თუ თქვენი პატარები ცხოველებით ინტერესდებიან, შეუძლიათ აქ იხილონ ჟირაფები, სპილოები და სხვა (ბილეთი ~€16 ბავშვი, ~€21 მოზრდილი). საღამო მშვიდად გაატარეთ: შეგიძლიათ ტერასზე პიცა შეუკვეთოთ ან ახლოს გასასეირნებლად პიცერია აარჩიოთ, სადაც ბავშვები თავიანთ საყვარელ მარგერიტას დააგემოვნებენ.  

მეორე დღეს შეუდექით sightseeing-ს: ბავშვებისთვის ისტორია გაცოცხლდება, თუ Colosseum ვიზიტს ცოტათი ინტერაქტიულს გახდით. დაუჯავშნეთ „Gladiator for a Day“ გამოცდილება – ეს 2-საათიანი აქტივობა კოლოსეუმთან ახლოს მდებარე გლადიატორთა სკოლაში ტარდება. ბავშვები (და მშობლებიც თუ სურთ) გადაიცვამენ ტუნიკებს, ხელში აიღებენ რეზინის ხმლებს და ინსტრუქტორის ხელმძღვანელობით ასწავლიან ძველი საბრძოლო ილეთებtheeverymom.com】. ეს თამაში-ტურია, თან ანახლებთ საბრძოლო ისტორია, თან ენერგიას ხარჯავთ – და ბოლოს ყველას სერტიფიკატსაც გადასცემენ როგორც „ნამდვილი გლადიატორები“. შემდეგ თავად კოლოსეუმში შესვლა ბავშვებს უფრო დააინტერესებთ უკვე – წარმოიდგენენ იქ მიმდინარე ბრძოლებს. კოლოსეუმში გაითვალისწინეთ, რომ 6 წლამდე ბავშვებისთვის შესვლა უფასოა, ხოლო უფრო უფროსებისთვის – შემცირებული ფასი. თუმცა რიგი რომ არ აიყაროთ, იყიდეთ family ბილეთი ონლაინ წინასწარ. სასურველია აუდიოგიდები აიღოთ – ზოგი აუდიოგიდი ბავშვებისთვის ადაპტირებულ რეჟიმსაც შეიცავს.  

შუადღეს ჭამეთ რაიმე უბრალო და სახალისო – მაგალითად, წადით Mercato Centrale Roma-ში (ტერმინის სადგურში მდებარე თანამედროვე ფუდჰოლი), სადაც ყველა ოჯახის წევრი თავის გემოვნებით აირჩევს საჭმელს (პიცა, პასტა, ბურგერი, აზიური – არჩევანი დიდია). მოსვენების შემდეგ, გაისეირნეთ თრევის შადრევნამდე. აქ მოამზადეთ მონეტები – ბავშვებს აზრი მოეწონებათ მონეტის ზურგით გადაგდებისა სურვილის ჩათქმით, legend-ის თანახმად რომ დაბრუნდებიან რომშen.wikipedia.org】. შემდეგ შედით ახლომახლო Gelateria-ში (რომი ცნობილია საუკეთესო ჯელატოთი!). ბავშვებისთვის ეს must-have ყოველდღიური რიტუალია – იტალიური ნაყინის გემო მართლაც დაუვიწყარია. შეგიძლიათ Eataly-ის ახლოს მდებარე Venchi-ს ან GROM-ის ქსელის ჯელატერიებს მიაშუროთ, სადაც ხარისხი გარანტირებულია. საღამოს, შესაძლოა მოინდომოთ Night Tour on a golf-cart – ასეთი ტურები არსებობს რომში, ოჯახებს მოსწონთ, ~2 საათს გრძელდება. ელექტრო გოლფ-კარტით კომფორტულად გაგატარებთ განათებულ ქალაქში, გაჩერდებით კოლოსეუმთან, ვატიკანთან, ავენტინოს ბორცვთან ღამით ხედების სანახავად. ბავშვებისთვის ეს ტრამვაი-პარკის ატრაქციონივითაა, ხოლო უფროსებისთვის – ძილის წინ ქალაქის მიმზიდველი გადმოცემით დასასრულს ახლავს. შემდეგ ბრუნდებით ბინაში დასასვენებლად.  

მესამე დღე რომში დაუთმეთ ვატიკანს და შემდგომს. დილით წადით ვატიკანის მუზეუმებში რაც შეიძლება ადრე (ჯანმრთელად, online დაჯავშნული ბილეთებით). შესაძლოა ბავშვები მუზეუმის ყველა დარბაზით ვერ მოიხიბლონ, მაგრამ წინასწარ აუხსენით, რომ ბოლოს ნახავენ „ღვთის თითის“ ფრესკას – მიქელანჯელოს შემოქმედებაზე მოსმენას ბევრ სკოლაში ასწავლიან კიდეც. სიქსტეს კაპელის უნახაობა თვით ბავშვებსაც აკვირვებთ – იმდენი ფერადი სცენაა და ჭერზე დახრილი ყურება საინტერესოა მათთვის. მუზეუმის შემდეგ შედით წმინდა პეტრეს ტაძარში; თუ რიგია, შეიძლება შემოდგომაზე მოხვიდეთ ან გამოტოვოთ (ბავშვების მოთმინებაზეა). არ დაგავიწყდეთ ვატიკანში საფოსტო ბარათის გაგზავნა საყვარელ ადამიანებს – ბავშვებს მოეწონებათ იდეა „მსოფლიოს ყველაზე პატარა ქვეყნიდან“ ღია ბარათის გაგზავნისა.  

შუადღისას, მოდით ცოტა ხნით ბავშვები სახლის გარემოში დაასვენეთ – დაბრუნდით ბინაში, გააკეთეთ სენდვიჩები სამზარეულოში და “სრულიად საჭირო შემთხვევაა” – შესაძლოა მცირე „წყნარი საათიც“ მოაწვდინოთ, თუ ბავშვები გადაღლილები ჩანან. მერე მოიფიქრეთ რამე გასართობი: მაგალითად, წადით Explora Children’s Museum-ში – ეს არის რომის საბავშვო интерактивური მუზეუმი (Piazza del Popolo-სთან), სადაც ბავშვები თამაშ-თამაშით ეცნობიან სხვადასხვა სამეცნიერო და ყოველდღიურ რამეებს (მომცრო „ქალაქი“ გააჩნიათ როლური თამაშებისთვის – ბანკი, სუპერმარკეტი, სახანძრო და სხვ.). შესვლა დათქმული სესიებითაა ~€8 თითო, 2-3 საათს მშვენივრად გაატარებენ. თუ ამის ხასიათზე აღარ არიან და ღია სივრცე ურჩევნიათ, ალტერნატივაა ჯანიკულუმის ბორცვზე ასვლა მზის ჩასვლისას. იქ ხშირად მოქმედებს პატარა კარუსელი და ულამაზესი პანორამა ქალაქზე – 12 წლისაც კი აღფრთოვანდებიან, პატარა ბავშვები მით უმეტეს, კარუსელზე ერთ-ერთ ბოლო წრეზე რომს ზემოდან ხედავენ და იხარებენ. საღამოს იაფი Trattoria da Augusto ტრასთევერეში კარგი ადგილია საოჯახოდ – კერძები მარტივია და გემრიელი, ატმოსფერო არასაჭოროა, თუ ბავშვი ოდნავ მოიფუსფუსებს, გულზე ხელი არავინ იტკიებს.  

Day 4: რომი – ფლორენცია გადაადგილება – დაიძარით დილაუთრიანად მატარებლით ფლორენციაში (2 დედიკაცი და 2 ბავშვი, თუ წინასწარ იყიდით, ფასდაკლებებიცაა ოჯახურ ბილეთებზე Trenitalia-ზე). ფლორენციაში ცდომადრბით ბინაში ან საოჯახო სასტუმროში Santa Croce-ს უბანში – აქ მეტი სივრცეა და პარკებიც ახლოს. პიცის ნაჭრებით ლანჩის შემდეგ, წავიყვანოთ ბავშვები ხელოვნების ნაცვლად მეცნიერების კვალზე: ეწვიეთ Leonardo da Vinci Museum-ს (Via de Servi-ზე) – ეს მცირე, მაგრამ ძალიან საინტერესო ადგილია, სადაც ლეონარდოს გამოგონებების ხის მოდელებია გამოფენილი და ზოგი მათგანი ბავშვებს თავად შეუძლიათ ამუშავოtheeverymom.com】. ბერკეტები, ბორბლები, აეროგმები – ინტერაქტიულია და საცდელი, ამით შემეცნებას თამაშით უთავსებენ. შემდგომ გამოვიყენოთ ფლორენციის კომპაქტურობა: GelatoFestival World Masters – შესაძლოა, თუ გაგიმართლათ, ჯელატოს ფესტივალი დაგხვდეთ ფლორენციაში (მაისი-ივლისის დროს ტარდება Piazza Santa Maria Novella-ზე). თუ არა, ყოველ კუთხეშია ჯელატერია: მოუხდინეთ ბავშვებს „ჯელატოს ნადირობა“ – პატარა რუკაზე მონიშნონ, რამდენი გემოს მოსინჯავენ ერთი კვირის მანძილზე და რომელი იყო საუკეთესო. ეს მარტივი გართობაა, თან ყოველდღე ახალ გემოს მოსინჯავენ ენთუზიაზმით (შოკოლადი, ფსტა, მანგო, სტრაჩატელა…).  

საღამოს მთელ ოჯახთან ერთად ავიდეთ Piazzale Michelangelo-ზე მზის ჩასვლისას (შეგიძლიათ ავტობუსით #12 ან #13 ააღწიოთ, რომ პატარები არ დაამძიმოთ ასასვლელით). მზის ჩასვლა ფლორენციაზე მართლაც ზღაპრულია – აგრეთვე, 18:00-ზე მოედანთან ახლოს მდებარე მესაზღვრეების ეკლესიაში (San Miniato al Monte) იწყება ღვთისმსახურება გრიგორიანული გალობით, რაც უნიკალური კულტურული მომენტი შეიძლება იყოს – ბავშვებისთვისაც უჩვეულოა ბერების გუნდის მოსმენა ათასწლოვან ბაზილიკაში. ქვემოთ ჩამოსვლისას შეგიძლიათ ოჯახურად პიცერიას ეწვიოთ – მაგალითად, ცნობილი „Pizzeria Dar Poeta“ Oltrarno-ს მხარეს, სადაც ბავშვებისთვის ათასნაირი პიცა და დესერტ-ნუტელათი სავსე calzone-ები მზადდება.  

Day 5: ფლორენცია ოჯახთან – ხელოვნება და გასართობი – დაიწყეთ დილა ადრევე Accademia Gallery-ით, რომ მიქელანჯელოს „დავითს“ თავიდან აიცილოთ ბევრი ხალხი. ბავშვებს ეს ქანდაკება შესაძლოა დიდად არ აღაფრთოვანებდეთ, მაგრამ მოსწონთ მისი ზომა და სამიზნეს თამაში – დაავალეთ, რომ დავითის სხეულის ნაწილები იპოვონ (მაგ. „როგორი ფორმისაა მისი ფარის დეტალი?“ ან „დათვალეთ, რამდენი ძარღვი ეტყობა ფეხზე“ – ასე გამოძრავდებით ინტერესს). თუმცა გაარკვიეთ ზომიერად – დროში არ გაწელოთ, შემდეგ დატოვეთ მუზეუმი სანამ მოიწყენენ. შემდგომ გადადით Piazza della Repubblica-ზე, სადაც ბავშვების სიხარულისთვის არის საბავშვო კარუსელი – ტრადიციული, ლამაზი, ბროლის ჩირაღდნებით. ატარესით 2-3 წრე (ღირებულება დაახლოებით €1.5-2 ერთ სეირნობაზე) – ეს მცირე პაუზა მათ გაახარებს.  

ლანჩი შედგეს Mercato Centrale-ში – ეს ფლორენციის ცენტრში მშრალი ბაზრობის მეორე სართულია, საცეცხლეთო წერტილი მრავალფუნქციური საჭმელებით. არჩევანია პასტაზე, ბურგერზეც, თუნდაც სუში თუ სურთ – ყველა იპოვის მოსაწონს. დასვით ბავშვები და სხვადასხვა სტენდებზე შეუკვეთეთ, რაც უნდათ, ბოლოს ერთ დიდი მაგიდასთან ყველანი ერთად მიირთვით. შემდეგ, გასართობად, დაჯავშნეთ Family Treasure Hunt მუზეუმში – მაგალითად, Uffizi-ს აქვს ოჯახური ტურები, სადაც გიდი თამაშის ელემენტებით აცნობს ბავშვებს რამდენიმე ნამუშევარს, აძლევს დავალებებს (იპოვონ სურათზე ფარული ცხოველი და ა.შ.). ასეთი ინტერაქტიული ტური ~2 საათი გრძელდება და მნიშვნელოვნად ამცირებს „მუზეუმის მოწყენის“ შანსtheeverymom.com】. ბავშვებს სიამოვნებთ, როცა ხელოვნებას თამაშად აქცევენ. თუ ასეთ ტურზე ვერ მოხვდით, სხვა ალტერნატივაა Galileo Museum ფლორენციაში – მეცნიერების ისტორიის მუზეუმი, სავსე ტელესკოპებით, გლობუსებით და ექსპონატებით, რომლებიც უფროსებსაც დაახარბებს.  

საღამოს, შესთავაზეთ ბავშვებს რაღაც სახალისო: მაგალითად, სარბოლო ბილიკზე გასეირნება – Piazza Santa Croce-სთან ხანდახან სკეიტბორდერები და როლიკერები იკრიბებიან, თუ ბავშვები სპორტზე გიჟდებიან, შეგიძლიათ დაესწროთ და ისინიც ჩაერთონ (ხშირად მანდ მარტივი სკუტერებით ან ბურთით თამაში ელვის თვალწინ შეიძლება). ვახშმად, კარგი აზრია Trattoria ZaZa-ში წასვლა ბაზართან – დიდი მენიუ, მათ შორის ბავშვებისთვის ნაცნობი სპაგეტიც ვრცელდება „alla bolognese“ (ასე იტყვიან ხორცის სოუსიან პასტას). იქვე ახლოს არის ცნობილი ნაყინის ადგილი „Perché No!“ – მათ პისტაკიოს ნაყინს დედაც შეუქებს და პატარებიც, ასე რომ დღეში ჯელატოს დუბლი არავის აწყენს.  

Day 6: ფლორენცია – ვენეცია მგზავრობა – ეს დღე გამოიყენეთ ნახევრად როგორც სანაცვლო. დილით ადით მატარებელზე ფლორენცია-ვენეცია (Italo ან Freccia, ~2 სთ). ვენეციაში უკეთესია მშრალ მიწაზე Mestre-ში დარჩენა? არა, ბავშვებისთვის ჯობია თავად კუნძულზე იცხოვროთ, რომ მუდმივად Vaporetto-ზე ან ფეხით იყოთ. იპოვეთ საოჯახო სასტუმრო San Marco-სთან არაო, ან აპარტამენტი Castello უბანში. განთავსების შემდეგ, გაემართეთ ვენეციის ბუნების ისტორიის მუზეუმში (Fondaco dei Turchi სასახლეში). დინოზავრების ჩონჩხები, ზღვის არსებების გამოყოფები, როგორც ნებისმიერ მსგავსი მუზეუმში – მაგრამ იტალიურენოვანიც კი, ვიზუალურად საინტერესოა და ბავშვები სიამოვნებით ათვალიერებენ (plპიროპექტულ წერტილად, ეს შესვენებაა ქალაქის სხვა ამრავლობისგან).  

შემდეგ დაუთმეთ დრო უბრალოდ ქონდრისფერს: ბავშვებთან ვენეციაში სახეტიალოდ იდეალურია გონდოლით გასეირნება. შეიძლება ძვირი ჩანს, მაგრამ 4-5 კაცი ეტევა ერთ გონდოლაში, ასე რომ ოჯახმა შეიძლება €80-ით მოიაროთ შიდა არხებში 30-40 წუთი. შეუთანხმდით გონდოლიერს, რომ route ისეთივე იყოს, მოიცავს განიერ გრანდ კანალზეც გასვლას ცოტა ხნით და ვიწრო არხებსაც. ბავშვებს დაამახსოვრდებათ, როგორ გამოიარა მათი ნავი ხიდის ქვეშ და როგორ უმღეროდა გონდოლიერი (ზოგი მღერის პატარა სტროფას ხუმრობით, განსაკუთრებით როცა პატარები ჰყავს მგზავრებად). თუ გონდოლაზე არა, მაშინ vaporetto №2-ის წრიული მარშრუტი შეძლებისდაგვარად გამოიყენეთ – მას ურჩევნიათ გონდოლას თანხას მაინც, თან მთელ ქალაქს შემოუვლით.  

მერე აუცილებლად გაატარეთ ბავშვები Piazza San Marco-ზე – აქ მათ გაუტკბებათ მტრედების ძოვა (კლასიკური სურათი: ბავშვი ათობით მტრედით გარშემორტყმული პურის ნამცეცებით თამაშობს). მიეცით ამ პატარა სიხარულს ნება, უბრალოდ ხელები კარგად დავიბანოთ შემდეგ. მოედნის კიდეზე არის Caffè Florian, ლამაზი მაგრამ ძვირი. თუ ბიუჯეტი გაქვთ, შეგიძლიათ ოჯახს ერთი-ორი დესერტი და კაკაო შეუკვეთოთ ბაროკო დარბაზში ჯდომით (ბავშვებისთვის გულში დარჩება „როგორ დავსხედით ულამაზეს კაფეში, სადაც მეფეებიც დადიოდნენ“ გამოცდილება). თუ არა, ახლომახლო იპოვით უბრალო ჯელატერიას და ისიც ეყოფათ. საღამოს, გასეირნება აღამით განათებულ ვენეციაში – Rialto-ს ხიდიდან ხედები, Canal Grande-ზე ანარეკლები – მშვენიერი დასასრულია ტურის. ვახშამი რბილად შეგიძლიათ ჩაატაროთ აპარტამენტში საკუთარი მომზადებული პასტათი (ბაზარში იყიდეთ ინგრედიენტები დილით) ან დაიტესტეთ პატარა ოჯახური რესტორანი, სადაც ტურისტულიც მაინც გემრიელია.  

Day 7: ვენეცია – გამგზავრება – ბოლო დღეს, თუ დროზე გაქვთ სანამ აეროპორტში წახვალთ, ეწვიეთ Burano-ს კუნძულს – ხალისიანი ფერადი სახლები ბავშვებს ძალიან გაუხარდებათ, ფოტოებშიც მშვენივრად გამოჩნდება ოჯახი ცისფერი, მწვანე, ვარდისფერი კედლების ფონზე. Burano-ში ნავით მიღწევა დაახლოებით 45 წუთია (vaporetto-ს ხაზით), ასე რომ გათვალეთ დროში. იქ გაისეირნეთ, იყიდეთ ბოლო სუვენირები (Burano ცნობილია მაქმანებით და ნაყინის კანფეტებით). აცადეთ ბავშვებს ცოტაც თავისუფლად სირბილი პატარა მოედანზე. შემდეგ გამოემართეთ აეროპორტისკენ: ვენეციის აეროპორტში მშვენიერი წყალმფენი ავტობუსი Alilaguna პირდაპირ კუნძულიდან მიგიყვანთ. თუმცა ოჯახთან უფრო მოსახერხებელია მიწაზე გადასვლა Piazzale Roma-ზე და იქიდან ტაქსით აეროპორტში (25 წუთი).  

ეს საოჯახო მარშრუტი ნელი ტემპითაა და აქცენტს ბავშვების ინტერესებზე აკეთებს, თან დიდებსაც აძლევს იტალიის კულტურის და სილამაზის გაზიარების საშუალებას. შვიდ დღეში ბევრს ნახავთ და ამასთან, პატარების კომფორტსაც არ შეწირავთ – იქნება ეს შუადღის წყნარი საათები თუ ხშირი ნაყინის პაუზები. იტალია ბავშვებისთვის მოამზადეთ საინტერესო და მასწავლებელი თავგადასავალია, რომელსაც დიდი ალბათობით მთელი ცხოვრება ღიმილით მოიგონებენ.

დასკვნითი რჩევები: რაც არ უნდა იყოს თქვენი მოგზაურობის სტილი, ერთკვირიანი ტური იტალიაში მოსაწყენი არ იქნება. ეს ქვეყანა მზადაა შემოგთავაზოთ დაუვიწყარი შთაბეჭდილებები ნებისმიერი ბიუჯეტითა და მოთხოვნებით. მთავარია, კარგად დაგეგმოთ დრო და ტრანსპორტი (იმავე მატარებლის ბილეთები წინასწარ იყიდოთ კარგი ფასისთვიuntolditaly.com】), ისარგებლოთ თანამედროვე საშუალებებით (რუკების აპები, ონლაინ ჯავშნებuntolditaly.com】) და არ დაივიწყოთ იტალიური სპონტანურობისთვის ადგილის დატოვება – ზოგჯერ ყველაზე გამოსაჩენი მომენტები დაუგეგმავად ხდება, იტალიის ხიბლი ხომ სწორედ ცხოვრების სიმარტივით ტკბობაშია. Buon viaggio – თვენს წინ მდიდარი კულტურა, უგემრიელესი სამზარეულო და დაუვიწყარი თავგადასავალი გელით იტალიის მიწაზე!  

წყაროები:

• Rick Steves, “When to Go to Italy” – იტალიის საუკეთესო სეზონების განხილვricksteves.comricksteves.comricksteves.com】

• Travel + Leisure, “Best Times to Visit Italy” – shoulder season-ის უპირატესობები და ზაფხულის სიცხის აღწერtravelandleisure.comtravelandleisure.com】

• BudgetYourTrip, იტალიაში მოგზაურობის ხარჯების სტატისტიკა – ბიუჯეტური/შუალედური/პრემიუმ ტურისტის საშუალო დღიური დანახარჯებbudgetyourtrip.com】

• Untold Italy, “Transportation in Italy” – მატარებლით მგზავრობის სისწრაფე და კომფორტი, FlixBus-ის აღწერuntolditaly.comuntolditaly.com】

• Italia.it (ოფიციალური ტურისტული პორტალი), ვენეციის უნიკალურობის და ისტორიის აღწერitalia.ititalia.it】

• Wikipedia, ტურისტული სტატისტიკა (რომის ყველაზე მონახულებადი ადგილებიen.wikipedia.org】

• TheEverymom (Caroline Chirićhella), “Italy with Kids: 10 Tips” – პრაქტიკული რჩევები ოჯახთან მოგზაურობისთვის (ნელი ტემპი, თავისუფალი დღეების დატოვება, აქტივობები ბავშვებისთვისtheeverymom.comtheeverymom.comtheeverymom.com】

• Rick Steves Travel Forum, განხილვა Viator vs GetYourGuide-ის შესახებ – მომხმარებელთა გამოცდილება და რეკომენდაციებcommunity.ricksteves.com】